Læknablaðið - 15.06.2008, Qupperneq 49

UMRÆÐUR 0 G FRÉTTIR
KRABBAMEINSFÉLAGIÐ
Sigurður Björnsson lætur afformennsku í Krabbameinsfélagi íslands.
mál hvort hefja eigi meðferð gegn því þar sem
sjúkdómurinn fer sér iðulega hægt og truflar ekki
lífsgæði einstaklingsins. Þetta verður þó að meta í
hverju tilfelli fyrir sig.
A næstunni mun hefjast umfangsmikil leit að
krabbameini í ristli og endaþarmi á íslandi.
Aðalhvatamaðurinn er hugsjónamaður í hópi
meltingarlækna, Asgeir Theodórs, sem hefur
barist fyrir að koma slíkri leit á allan sinn starfs-
feril. Þetta er krabbamein sem auðvelt er að lækna
eða halda í skefjum ef greining á sér stað nógu
snemma en leitin reiðir sig á samstarf við fólkið í
landinu þar sem þeir sem taka þátt þurfa að skila
inn saursýni. Eitt af einkennum ristilkrabbameins
er blóð í hægðum. Þetta er kannski ekki það allra
geðslegasta sem fólk gerir en mjög mikilvægt
engu að síður."
Víða um heim eru heilbrigðisyfirvöld að velta
fyrir sér hvort hefja eigi bólusetningu ungra
stúlkna gegn HPV vírus sem er einn helsti valdur
að leghálskrabbameini. „HPV vörtuvírusinn smit-
ast við kynmök og því þarf að bólusetja stúlkur
áður en þær verða virkar í kynlífi. Talað er um að
heppilegasti aldurinn sé 10-12 ára. Þetta er mjög
öflug vöm gegn leghálskrabbameini síðar á æv-
inni en víða hefur umræðan snúist um siðfræði-
legar hliðar málsins eins og hvort bólusetning
leiði til þess að stúlkur verði kæmlausari í kynlífi.
Mikilvægt er að koma því til skila að bólusetning
er hvorki getnaðarvörn né vörn gegn öðrum kyn-
sjúkdómum."
Krabbameinsskrá Krabbameinsfélagsins var
stofnuð árið 1954 og er í dag nákvæmasta heimild
um tíðni og tegundir krabbameina sem herjað hafa
á þjóðina í nær 60 ár. „Þama eru skráð öll tilfelli
krabbameina sem fundist hafa ásamt ítarlegum
upplýsingum um hvern og einn sjúkling, og því
er skráin ekki aðeins merk heimild um þróun
krabbameina meðal þjóðarinnar á þessum tíma
heldur ómetanlegt vísindatæki við allar rannsókn-
ir á krabbameinum meðal íslendinga frá því um
miðja síðustu öld," segir Sigurður. Hann bætir því
við að mikilvægt sé að skráin sé í höndum aðila
eins og Krabbameinsfélagsins, sjálfstæðrar stofn-
unar sem ekki heyrir undir opinber stjómvöld en
unnin í samvinnu við landlækni sem er ábyrgð-
armaður skrárinnar. „Ég tel mjög mikilvægt að svo
verði áfram og að gengið sé um þær upplýsingar
LÆKNAblaðið 2008/94 485