Læknablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 35

LEIÐBEININGAR
Leiðbeiningar fyrir höfunda
fræðilegs efnis í Læknablaðinu
Tómas Guðbjartsson, Anna Gunnarsdóttir og Engilbert Sigurðsson, fyrir hönd ritstjórnar Læknablaðsins
Höfundareru læknarog sitja í ritstjórn Læknablaðsins
Inngangur
Læknablaðið er alþjóðlegt vísindarit sem birtir vísindagreinar og
annað fræðiefni sem nýst getur íslenskum læknum í starfi. Þótt
leiðbeiningar til höfunda hafi verið endurbættar í tvígang frá 2005
var talið tímabært að endurskoða þær frá grunni og endurmeta
um Ieið flokka fræðigreina, viðmið um lengd, fjölda tilvísana og
frágang myndefnis og taflna. Hér fylgja nýjar leiðbeiningar til höf-
unda sem ættu að auðvelda höfundum vinnu við ritun, frágang og
innsendingu handrita í Læknablaðið.
Ef frekari upplýsinga er þörf má hafa samband við ritstjórnar-
fulltrúa Læknablaðsins á skrifstofu blaðsins í síma 564-4109 eða
senda tölvupóst á netfangið ritstjorn@lis.is
Um Læknablaðið
Læknablaðið er fræðirit sem birtir vísinda- og yfirlitsgreinar og ann-
að efni sem byggir á rannsóknum innan læknisfræði eða skyldra
greina. Læknablaðið er gefið út af Læknafélagi íslands og Lækna-
félagi Reykjavíkur. Blaðið er sent til allra félagsmanna. Það var
fyrst gefið út árið 1904 en hefur komið samfellt út frá árinu 1915.
Blaðið kemur út ellefu sinnum á ári og er prentað í 1700 eintökum.
Allt efni Læknablaðsins frá árinu 2000 er aðgengilegt á heimasíðu
blaðsins á laeknabladid.is og er aðgangur endurgjaldslaus og öllum
opinn.
Fræðilegt efni Læknablaðsins er skráð í alþjóðlegum vísinda-
gagnagrunnum, Medline (frá 2005), Science Citation Index (frá
2009) og Scopus (frá 2009). Blaðið fylgir reglum Vancouver-hópsins
um frágang, uppbyggingu og efnistök alþjóðlegra læknatímarita,
International Committee for Medical Journal Editors, icmje.org, og
alþjóðlegum siðareglum ritstjóra læknatímarita (Committee on
Publication Ethics, COPE).
Greinar í Læknablaðinu eru birtar á íslensku og eiga að vekja
áhuga lækna og skipta máli fyrir þróun læknisfræði og heilbrigðis-
þjónustu hér á landi. Jafnframt er horft til þess hvort efnið eigi
erindi við aðra lesendur blaðsins, svo sem háskólanema í heil-
brigðisvísindum og íslenskan almenning. Fræðigreinar blaðsins
geta byggst á eigin athugunum og rannsóknum höfunda eða verið
yfirlitsgreinar. Almennt er gerð sú krafa að efnið hafi ekki birst
í öðrum vísindaritum. Á þessu eru einstaka undantekningar, til
dæmis ef efni erlendrar greinar er talið eiga brýnt erindi við les-
endahóp Læknablaðsins eða ef talið er mikilvægt að greinin birtist
á íslensku af öðrum ástæðum. Tvíbirting greinar er háð leyfi rit-
stjórnar Læknablaðsins og verður að liggja fyrir skriflegt samþykki
frá ritstjóra blaðsins sem birti greinina fyrst.
Taka skal fram á áberandi stað að um tvíbirtingu sé að ræða og
að tilskilin leyfi fyrir henni liggi fyrir.
Málfar og birting fræðigreina á ensku
Greinar í blaðinu eru á íslensku en hverri grein fylgir ágrip á
ensku. í netútgáfu blaðsins eru töflur og myndir jafnframt birtar á
ensku. Ritstjórn getur í völdum tilvikum ákveðið að birta grein á
ensku í netútgáfu blaðsins, og birtist greinin þá ávallt á íslensku í
prentútgáfu blaðsins. Ákveður ritstjórn þá hvort þýðingin og yfir-
lestur hennar er kostuð af Læknablaðinu eða höfundum.
Mikilvægt er að greinar séu á góðri íslensku og verður að ís-
lenska öll erlend orð og heiti verði því við komið. Hægt er að nálg-
ast íðorðasafn lækna í Orðabanka íslenskrar málstöðvar á heimasíðu
stofnunarinnar: ismal.hi.is/ob/uppl/laekn.html. Sé íslenska heitið
ekki vel þekkt er alþjóðlega heitið sett í sviga strax í ágripi, komi
heitið fyrir þar, og aftur þegar það kemur fyrir í fyrsta skipti í
megintexta. Ef ekki er til gott íslenskt heiti er alþjóðaheitið notað
og skrifað með skáletri (latneskt eða enskt). Hugtök sem ekki verða
íslenskuð með góðu móti er best að skilgreina í stuttu máli og er
alþjóðaheitið sett í sviga aftan við skilgreininguna.
Skammstafanir eru ekki notaðar í megintexta og skal skrifa
til dæmis í stað t.d. Undantekningar eru viðurkenndar fræðilegar
skammstafanir, til dæmis á sjúkdómaheitum (til dæmis MS-
sjúkdómur) eða meðferð. Er þá óstytt heiti látið standa á und-
an skammstöfun þegar hún er notuð í fyrsta sinn í textanum,
til dæmis positive end-expiratory pressure (PEEP). Stundum getur
útskýring á skammstöfunum þó verið óþörf, til dæmis DNA, RNA
og svo framvegis.
Tölur undir 5 eru skrifaðar með bókstöfum í megintexta þeg-
ar rætt er um fjölda, til dæmis prjú börn, fjórar konur, 5 börn og 6
sjúklingar. Þegar setning byrjar á tölugildi eru tölur þó alltaf skrif-
aðar með bókstöfum. Tugabrot eru rituð með kommu í íslenskum
texta (0,4 og 10,3), töflum og myndum, en í ensku ágripi, töflum
og myndum eru tugabrot rituð með punkti (0.4 og 10.3). Á eftir
mælieiningu kemur bil, til dæmis 12 cm, 13 kg/m2.
Lyfjaheiti ber að rita samkvæmt samheitum eins og gert er í
Sérlyfjaskrá, til dæmis atenólól, amíódarón og svo framvegis.
Handriti þarf að skila með einu og hálfu línubili og 3 cm spássíu
beggja vegna. Hver kafli greinar skal byrja á nýrri síðu og töflur og
myndir standi aftast í handritinu. Myndir skal einnig senda í fullri
upplausn sem sérstök jpg-skjöl (sjá síðar).
LÆKNAblaðið 2011/97 699