Læknablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 37

LEIÐBEININGAR
bréfi til ritstjórnar verður að tilgreina númer leyfa, en númerin eru
ekki birt í blaðinu nema höfundar óski þess sérstaklega.
Þegar um íhlutandi rannsókn á sjúklingum er ræða, þar sem
þurfti leyfi siðanefndar, eða þegar þörf er á upplýstu skriflegu
samþykki sjúklings sem fjallað er um í sjúkratilfelli, þarf að senda
slík leyfi (afrit) bréflega til ritstjórnar. Undirritað samþykki sjúk-
lings þarf fyrir birtingu sjúkratilfella í Læknablaöinu. Ef sjúklingur
er látinn eða ófær um að gefa upplýst samþykki, þarf að skýra slíkt
í bréfi til ritstjórnar.
Óski höfundar eftir því að birta myndefni sem birst hefur í
öðrum vísindaritum verður skriflegt leyfi viðkomandi tímarits
fyrir birtingu í Læknablaðinu að liggja fyrir. Slíkt leyfi þarf einnig
þótt höfundar beggja greina séu þeir sömu, enda tilheyrir birting-
arréttur því blaði þar sem myndin birtist fyrst.
Efnisflokkar í Læknablaðinu
Fræðiefni í Læknablaðinu er birt í nokkrum efnisflokkum sem til-
greindir eru ásamt lengdartakmörkunum í meðfylgjandi töflu.
Leiöari
Yfirleitt birtast tvær ritstjórnargreinar í hverju blaði. Þær eru
oftast skrifaðar að beiðni ritstjórnar og tengjast efni blaðsins eða
málum sem eru í deiglunni hverju sinni. Leiðarar eru alltaf birtir
undir nafni höfunda og lýsa skoðunum þeirra fremur en ritstjórnar
blaðsins, nema annað sé tekið fram. Ritstjórn getur valið að hafna
leiðara eða farið þess á leit við höfund að leiðara sé breytt, líkt og á
við um annað efni í blaðinu. Leiðarar verða að rúmast á einni síðu
og eiga að vera á bilinu 700-750 orð. Lengd ræðst meðal annars af
fjölda heimilda, en leyfðar eru allt að 5 heimildir og ekki er gert ráð
fyrir myndefni. Vinnustaðar og háskólatengsla skal nú getið bæði
á ensku og íslensku.
Vísindagrein
Hér er greint frá eigin athugunum og rannsóknum höfunda, helst
rannsóknum sem eru líklegar til að hafa áhrif á greiningu eða
meðferð sjúkdóma og sem hafa þýðingu fyrir læknisfræði og lýð-
heilsu á íslandi.
Fyrst kemur sérstök titilsíða og skal byrja nýja kafla, til dæmis
ágrip, inngang og niðurstöður, á nýrri síðu.
A titilsíðu skal vera heiti greinar (hámark 15 orð), nöfn og starfs-
heiti/háskólagráða höfunda, deild og stofnun höfunda, og nafn
deildar/stofnunar þar sem rannsóknin var unnin. Einnig þarf að
koma fram nafn, aðsetur og netfang höfundar sem sér um bréfa-
skipti við Læknablaðið og svarar fyrir efni greinarinnar.
Fylgja skulu 4-6 lykilorð á ensku. Lykilorð á íslensku eru óþörf.
Vísindagrein samanstendur af eftirfarandi köflum
• Ágrip
• Inngangur
• Efniviður og aðferðir
• Niðurstöður
• Umræða
• Þakkir
• Heimildir
Ágrip
Ágripi þarf að skila bæði á íslensku og ensku og skiptist í eftir-
farandi kafla; inngang (introduction), efnivið og aðferðir (material
and methods), niðurstöður (results) og ályktun (conclusion).
Enska ágripið á að vera efnislega samhljóða því íslenska en
þarf þó ekki að vera bein þýðing. Enska ágripinu þarf að fylgja
titill greinarinnar á ensku og nöfn höfunda með enskri stafsetn-
ingu. Mikilvægt er að vanda til enska titilsins og lykilorða, þar sem
þau eru notuð við leit að greininni í leitarvélum eins og PubMed.
lnngangur
I inngangi er greint frá forsendum rannsóknarinnar og ástæðum
fyrir því að hún var gerð, gjarnan með tilvísun í helstu rannsóknir.
Helstu rannsóknarspurningar eru kynntar fyrir lesandanum og
hvað sé nýtt og einstakt við rannsóknina. í lok inngangs á að koma
skýrt fram hver sé megintilgangur rannsóknarinnar. Inngangur á
ekki að vera yfirlitsgrein um efnið. Mikilvægt er að texti inngangs
sé stuttur og hnitmiðaður og leiði lesandann beint að megintilgátu
rannsóknar með rökvísum hætti.
Efniviður og aðferðir
Utskýrt er hvernig markmiðum rannsóknarinnar var náð. Hér
kemur fram lýsing á efniviði rannsóknar, til dæmis sjúklinga-
hópum eða tilraunadýrum. Einnig verður að koma fram hvort
viðmiðunarhópur var til staðar og hvernig hann var skilgreindur.
Lýsa ber aðferðum, tækjabúnaði (nafn framleiðanda og heimilis-
fang (borg, land í sviga)) og aðgerðum í nægilegum smáatriðum
til að aðrir geti endurtekið rannsóknina. Aðeins þarf að vísa til
heimilda um algengar og vel þekktar aðferðir en öðrum aðferðum
sem ekki hafa verið birtar eða eru lítt kunnar er lýst stuttlega.
Einnig verður að greina frá samheitum á öllum lyfjum og efnum
sem notuð voru (sérlyfjaheita má geta innan sviga), skömmtum og
hvernig þau voru gefin.
Lýsing á tölfræðiúrvinnslu gagna er mikilvægur hluti kaflans
um efnivið og aðferðir. Gæta þarf þess að persónueinkenni sjúk-
linga komi hvergi fram. Lýst er helstu aðferðum sem notaðar voru
við rannsóknina, þannig að lesandinn geti endurtekið útreikninga
upp á eigin spýtur. Einnig þarf að geta tölvuforrita sem notuð voru
við úrvinnslu gagna. Gæta skal nákvæmni eins og unnt er, án þess
þó að tiltaka of marga aukastafi. Þegar við á er æskilegt að gefa
upp mæliskekkju eða óvissumörk, til dæmis með staðalfráviki eða
öryggismörkum (confidence interval). í texta um tölfræði skal geta
p-gildis sem tölfræðilegt marktæki miðast við og rökstyðja val þess
í stuttu máli ef þurfa þykir, til dæmis hvort leiðrétt hafi verið fyrir
margþættum samanburði (multiple testing). Geta skal þess hvort
gögn uppfylli forsendur þeirra tölfræðiprófa sem notuð eru.
Niðurstöður
Niðurstöðum er lýst í rökrænni röð í texta en jafnframt vísað í töfl-
ur og myndir, eigi það við. Áherslur beinast að helstu niðurstöðum
rannsóknarinnar og reynt að forðast að tvítaka niðurstöður í texta
sem lýst hefur verið í töflum eða myndum. Mikilvægt er að allar
niðurstöður sem ræddar eru í umræðukafla komi fram í niður-
stöðukafla.
Umræða
í umræðu er mikilvægt að taka saman helstu niðurstöður rann-
sóknarinnar og bera þær saman við rannsóknir annarra með til-
L.
LÆKNAblaðið 2011/97 701