Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2007, Blaðsíða 22

RITIÐ
samfélagi og gróskufullri menningu, þá getur einstaklingur af erlendum
uppruna aldrei verið ógn tdð eitt né neitt uppruna síns vegna. Myndin af
Islendingi á ekki bara að vera myndin af langafa Onfirðingi heldur líka
myndin af litlu íslömsku ungbami í 101 Reykjavík.
„Innfl)Tjendur“ eru nágrannar okkar og starfsfélagar, foreldrar bama
og böm sem leika sér á leikskólum. Ef „þetta fólk“ er hluti af „okkur Is-
lendingum“ - gamalt, ungt, ljóshært, dökkhært, trúað, trúlaust, frjálslynt,
íhaldssamt, lesbíur, gagnkynhneigt, sjálfstæðismenn, túnstri græn, þvoglu-
mælt, flámælt, með spænskan hreim, heymarlaust, blint, ungt, gamalt, ör-
yrkjar, hraust, grannt, feitt, allt mögulegt og allt ómögulegt - þá getm- eg-
ypskur nágxanni minn sem ekki drekkur vín af trúarástæðum aldrei verið
meiri ógn við mig og mitt samfélag heldur en amma mín, langafi eða litli
ffændi.
„Isaðar gellur með hrjúfan, harðan hreim sem tína orminn úr íslensk-
um fiski í verbúð milli fjalla“ - ef þær ríma ekki við hugtakið Islendingur,
hverjir gera það þá? Hin raunverulega ógn í tengslum við innfltnjendur er
hættan á því að meiðandi orðræða og misrétti fái að skjóta hér ffekari rót-
um og að við skirmmst áfram við að endurskilgreina og mála upp á nýtt
sjálfsmyndina af „okkur íslendingum“. Ef gettóvæðing verður að eðhleg-
um hlut og ef fólk af erlendum uppruna fær einungis að túnna lægstlaun-
uðu störf þessa lands þá er íslenskt samfélag tússulega að kalla túir sig ógn-
ir siðleysis og ójafiiaðar.
Þær ógnir em hins vegar sjálfskapaðar og bima verst á þeim sem síst
skyldi: fjölbreyttum íslendingum ffamtíðarinnar. Hvers kyns misréttí, ras-
isma og andúð verður með meðvituðum hætti að hreinsa burm úr ís-
lenskri menningu, íslenskri arfleifð og íslenskum nútíma. I þeirri túðleitni
þarf að byrja á því að endurhugsa hugtakið „íslensk þjóð“ og gera það að
fjölbreyttara, htríkara og dýnamískara hugtaki en við eram vön.
Ógnin liggur í orðræðu og aðgerðaleysi ógnar en þar liggur líka stt'rk-
urinn til endurtúlkunar. Tækifærin liggja í vitnndinni um „okkur" og
okkar hugarheim, víðsýnni prinsippum, aðgerðum, stefhumómn, ffam-
kvæmdum og efrirfylgni við mannvænt samfélag jafnræðis, samfélagi okk-
ar og ísaðra gella með harðan, hrjúfan hreim - okkar Islendinga.
20