Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2007, Page 61

ISLENSKT ÞJOÐERNI OG OTTINN VIÐ INNFLYTJENDUR
maí 2006 eins og átti við í flestum öðrum Evrópuríkjum.3 Öðru fékk hann
ekki að ráða. Ekkert ríkjanna í EES nýtti sér lengri frest.
Alþjóðlegar skuldbindingar sem Island hefur undirgengist gera það
sem sé að verkum að hérlend stjómvöld em skuldbundin að hleypa ríkis-
borgurum Evrópusambandsins inn á íslenskan vinnumarkað. Eins og átti
við í fyrri stækkun ESB í austur ákváðu íslensk stjómvöld einnig að fresta
hinni frjálsu för um tvö ár þegar Rúmenía og Búlgaría gengu í ESB í árs-
byrjun 2007. Að óbreyttu fá íbúar Rúmeníu og Búlgaríu því atvinnurétt á
íslandi 1. janúar 2009.4
Utan EES
Ofugt við það sem á við um ríkisborgara EES-ríkjanna geta íslensk stjórn-
völd sjálf ráðið reglum um hingaðkomu ríkisborgara annarra ríkja. A allra
síðustu árum hefur snaraukinn þöldi Evrópubúa komið inn á íslenskan
vinnumarkað en það hefur aftur orðið til að þrengja verulega um mögu-
leika ríkisborgara annama landa að fá atvinnu- og dvalarleyfi á Islandi.5 Er
nú svo komið að aðrir en EES-borgarar em nú svo gott sem útilokaðir frá
íslenskum vinnumarkaði nema tiltekin sérhæfing eða afmörkuð sérþekk-
ing komi tdl. Skriffinnskan við slíkar umsóknir er að auki svo mikil og
tímafrek að flestir atvinnurekendur veigra sér við að standa í því lengur að
sækjast eftir fólki utan EES. Vinnumálastofnun túlkar til að mynda hlut-
verk sitt þartnig að ekki eigi að veita atvinnuleyfi nema skortur sé á starfs-
fólki í greininni á öflu EES-svæðinu.6
Þrátt fyrir þessa breytingu á möguleikum fólks utan EES til að sækja
sér atvinnu á Islandi hafa íslensk stjómvöld ekki mótað sjálfstæða stefnu
um aðstreymi rflásborgara utan EES heldur látfið duga að innleiða sams
3 Lög um breytingu á lögum nr. 47/1993, um frjálsan atvinnu- og búseturétt launa-
fólks innan Evrópska efriahagssvæðisins, og lögum nr. 97/2002, um atvinnurétt-
indi útlendinga. Vefslóð: http://www.althingi.is/altext/ stjt/2006.021. html. (Skoð-
að 5. desember 2007.)
4 Hér má geta þess að Samtök atvinnulífsins hafa lýst þeirri skoðun að engin ástæða
sé fyrir íslensk stjómvöld að nýta þennan aðlögunarffest vegna ffjáls flæðis launa-
fólks frá Rúmeníu og Búlgaríu.
Reglugerð um atvinnuréttindi útlendinga (339/2005). Reglugerðasafn stjómar-
ráðsins.Vefslóð:http://www.reglugerd.is/interpro/dkm/WebGuard.nsf/aa0d4737
7abc977400256a090053ff91/2f2767dc3e Í9ed00002 56 fd40058becc? OpenDocu
ment. (Skoðað 18. desember 2007.)
6 Pétur Blöndal, „Regnboginn er fallegri“, Morgzmblaðið 15. júh' 2007.
59