Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2007, Side 266

SVERRIR JAKOBSSON
Höfondar Hrðast hafa sniðgengið flestallar rannsóknir á huginynda-
ffæði Maós. Eins og Geir Sigurðsson nefuir í ritdómi um verkið í sagn-
fræðitímaritinu Sögu er umfjölhm þeirra um heimspekiskrif Maós ekki
einungis langsótt heldtu- til marks „um vanþekkingu bæði á rótum kín-
verskrar menningar og aðstæðum kínversks samfélags á fyrstu árum lýð-
veldisinsV2 Þar af leiðandi eru hugmyndir Maós um „stöðuga byltingu“
ekki teknar til gagnrýninnar umræðu, ekki heldur óKkar áhersltu hans í
landbúnaði miðað við samyrkjubúskapinn í Sovétríkjunum eða sess Maós
sem hugsmyndasmiðs að umdeildum stórvirkjunum í Kína sem hafa kom-
ið til ffamkvæmda undanfarinn áratug.33
Höfundamir rita á hinn bóginn jafnan eins og þeir hafi einkaaðgang að
hugsunum Maós og þekki forsendur hans fyrir öllum ákvörðunum og at-
höfnum. Er það sjaldnast rökstutt með tilvísunum í heimildir og nær
farsakenndum hæðum í lokaorðum bókarinnar þar sem höfundar telja sig
vita að síðasta hugsun Maós var „aðeins um eitt: sjálfan sig og völdin“ (bls.
695).
Persónulýsingin sem dregin er upp í bókinni hefur ekkert að gera með
þann Maó Zedong sem lesa má um í vönduðum ævisögum eða kymnast
með því að lesa hans eigin skrif. Maó þessara höfunda er figúra úr
afþreyingarbókmenntum sem er dregin upp sem holdgervingur illskunnar
á fullkomlega óraunsæjan hátt. Líkt og Ernst Blofeld í bókunum og
myndunum um James Bond reynistMaó vera höfundur „leymilegu heims-
veldisáætlunarinnar“ og á bak við allt sem aflaga fer í heiminum. Það heiti
er auðvitað tilbúningur höfimda og sjálf leynilega áætlunin reynist vera
samsuða úr óskyldum áætlunum kínverskra stjómvalda sem hafa hingað til
ekki farið sérlega leynt.34
Ekki er sagan þó þar með öll sögð því að höfundar ganga skrefi lengra
en ffamleiðendur Bond-myndanna þora til þess að láta gang heimsmála
stjómast af vilja Maós. Líkt og Þengill hinn illi í bókunum um Isfólkið
getur Maó fjarstýrt atburðum úti í heimi, fengið Stalín til að detta dauðan
niður og Johnson til að hefja Víetnamstríðið. Svona greiningu er ekki
hægt að taka alvarlega; hún er komin beint upp úr afþreyingarbókum fyrir
óreynda lesendur.
32 Sjá Geir Sigurðsson, „Um villta sagnfræði villta svansins“, bls. 189.
33 Sjá John McNeill, Something New Under the Sun. An JLnviromnental History of the
Twentieth Century, London: W.W. Norton, 2001, bls. 179-180.
34 Sjá Alfred L. Chan A Super Monster?“
264