Frjáls verslun - 01.10.2012, Blaðsíða 44

44 FRJÁLS VERSLUN 11. 2012
Fram undan er gott ár fyrir flugfarþega
Við kveðjum árið 2012 með þakklæti í huga og hlökkum til að ferðast með ykkur á nýju ári.
Gleðilegt nýtt ár.
NÚ ER GLATT Í HVERJUM HÓL,
HÁTT NÚ ALLIR KVEÐI
Vertu með okkur
pistiLL
Þessi samantekt er unn in í því ljósi að elsta spáin fyrir árið 2012 hafi ekki ræst en hún gekk út á
að það yrði heimsendir 21. des -
ember 2012. Þessi dagsetning
er fengin frá tímatali Maya en
sem kunnugt er tók eitt dagatal
þeirra enda á þessum tíma sem
margir vildu túlka sem sterka
vísbendingu um heimsendi. Í
raun skiptir það ekki máli; hafi
spáin ræst verður enginn til að
kvarta!
Árið 2012 var fyrsta ár eftir
hrun sem virkilega reynir á
efna hags stjórn ríkisstjórn ar innar.
Alþjóða gjaldeyris sjóð urinn taldi
hlutverki sínu lokið, nú væri
komið að því að Íslendingar
sjálfir stýrðu málum. Framan af
virtust flestir á því að það væri
hið besta mál. Var ekki örgrannt
um að innan ríkisstjórnarinnar
teldu menn sig vel færa og
valda verkinu, jafnvel svo vel
að unnt væri að hjálpa öðrum
þjóð um sem hefðu ekki úr sama
þekkingarbrunni að ausa.
Á göngum alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins mun hafa kviknað sú
hug mynd að heppilegt gæti
verið að fá Steingrím J. Sig -
fús son, formann Vinstri hreyf-
ing arinnar – græns fram boðs,
til að stýra málum niðri á
Grikk landi. Jafnvel víðar ef svo
atvikaðist. Steingrímur aftók
ekki að þetta hefði verið fært í
tal. Skömmu síðar lét hann af
embætti fjármálaráðherra og
gerðist ráðherra til sjávar og
sveita. Atvinnu- og nýsköpunar-
ráðuneytið fæddist og Stein-
grím ur fékk það hlutverk að
stýra því. Ekki beinlínis kenni-
töluskipti en stjórnsýslan er búin
að vera á ferð og flugi allt árið.
Þetta minnir reyndar stundum
á manninn sem kallaði til
krana stjórans: Hífa, slaka, gera
eitt hvað!

Seðlabanki Íslands,
ekki meir!

En hafi einhver bjartsýni verið
farin að læðast að íslensku
þjóðinni í upphafi árs þá hefur
hún slokknað seinni hluta
ársins. Seðla bankinn hefur
verið trúr sinni sannfæringu og
keyrt upp vexti allt árið og er
nú kominn með stýrivexti í 6%.
Rök in fyrir því er ekki á allra
færi að skilja en bankinn lauk
þó árinu með því að segja að nú
væri nóg að gert. Atvinnulífið
sagði: Seðlabanki Íslands, ekki
meir!
Flest það sem hreyfist er
stopp og til að tryggja að það
væri hafið yfir allan vafa af
hálfu stjórnvalda var skipu lögð
sérstök atlaga að ferðaþjón ust-
unni. Hefðbundinni skelfingar-
taktík var beitt. Byrjað var á
að tilkynna að engu yrði eirt,
síð an var skilið eftir smásúrefni.
Hækkun upp í 25,5% skatt varð
að 14% skattheimtu, þó ekki fyrr
en allir viðskiptavinir erlendis
voru búnir að fá rækilegar
upp lýsingar um að hér væri allt
að fara til fjandans ef svo vildi
til að þeir vissu það ekki fyrir.
Vonandi dugar þessi atlaga
ekki – en stöðugt fjölgar þeim
sem treysta á að ferðamennskan
verði styrkasta stoð íslensks
hagkerfis í framtíðinni.
Reyndar toppaði forsetinn
allar slíkar spár þegar hann
tilkynnti að hingað myndu
streyma tvær milljónir ferða -
manna á ári innan skamms.
Á sama tíma var ferða þjón -
ustan sjálf að stilla sig af til
að geta tekið á móti einni
milljón ferðamanna árið 2020.
Ummælin sýna að útrásarforseti
getur eins orðið innrásarforseti!
Engum hefur dulist að nú-
ver andi ríkisstjórn hefur helst
talið sig sjá sóknarfæri með
skattheimtu, þar væri enn feitan
gölt að flá. Því hefur það gerst
að enginn skattur sem hún hefur
sett á hefur verið lækkaður,
skiptir engu þótt lofað væri í
upphafi að um tímabundna
ráðstöfun væri að ræða.
Tryggingagjaldið, sem átti að
vera til skamms tíma meðan
atvinnuleysið væri sem mest,
hækkar enn milli ára. Það er
líka merkilegt að stjórnvöldum
– og almenningi að því er
virð ist – þykir ekki tiltökumál
að svíkja formlegt og undirritað
samkomulag um orkuskattinn,
sem átti að vera tímabundinn
árin 2010-2012. Partur af sam-
komulaginu var að álverin
samþykktu að fyrirframgreiða
tekjuskatt til að styrkja fjárhag
ríkissjóðs. En nú á að framlengja
orkuskattinn sem væri talið svik
ef samkomulagið hefði verið
gert milli einkaaðila. Skatturinn
er umtalsverður. Fyrir ÍSAL eitt
og sér er hann ein milljón króna
á hverjum degi!

Hagvöxtur á
fallanda fæti

Í nóvember síðastliðnum var
greint frá því að Seðlabanki
Íslands hefði lækkað hag -
vaxtar spá sína og spáði hann
að hagvöxturinn yrði aðeins
2,5% í ár en fyrri spá hljóðaði
upp á 3,1% hagvöxt. Þarna er
fimmtungs munur. Þessum
tölum var síðan fylgt eftir með
enn lægri spá frá öðrum aðilum,
jafnvel að hagvöxtur yrði ekki
yfir 2% á árinu. Við erum því
að sjá alvarlegan efnahagsslaka
í miðri kreppu, að öllum lík -
indum séríslenskt fyrirbæri.
Árið 2012 ætlar að reynast
tapað ár þegar kemur að hag -
vexti og efnahagsumbótum.
Framan af ári var hagvöxturinn
keyrður upp af einkaneyslu
sem meðal annars skapaðist af
því að almenningur í land -
inu var að éta útsæðið, sér -
eignar sparnaðinn. Þessari
útsæðisveislu átti að ljúka í
vor en ríkisstjórnin greip til
þess ráðs að halda glugganum
opnum í von um að eitthvert
fjármagn streymdi um hag -
kerfið. Samlíkingin um að pissa
í skóinn sinn hefur verið notuð
af minna tilefni.
Slakinn í hagkerfinu er við -
varandi og efnahagurinn virðist
ekki ná sér á skrið eins og allar
forsendur voru þó fyrir með
öflugar útflutningsgreinar og
fallandi krónu. Íslendingar
verða því að fara að sætta sig
við að lifa í landi rýrnandi
lífskjara og versnandi kaup -
máttar. Við erum ekki lengur
samkeppnisfærir við nágranna-
löndin. Kaupmáttur hér á
landi þverr og lífskjör eftir því.
Sársaukafyllst er þó án efa að
við erum dæmd til að missa frá
okkur okkar efnilegasta og best
menntaða fólk. Þeirri þróun
verður ekki snúið við fyrr en
stjórnvöld hætta að standa í vegi
fyrir fjárfestingu og framtaki í
íslensku atvinnulífi.
Hið glataða ár
Sigurður­Már­jónsson­blaðamaður­segir­árið­2012­hið­glataða­ár­í­efnahagslegu­tilliti.­Hann­
gagnrýnir­stjórnvöld­fyrir­að­standa­í­vegi­fyrir­fjárfestingu­og­framtaki­í­íslensku­atvinnulífi.
TexTi: siGurður Már Jónsson
Stjórnsýslan er búin
að vera á ferð og flugi
allt árið. Þetta minnir
reyndar stundum á
manninn sem kallaði
til kranastjórans:
Hífa, slaka, gera eitt­
hvað!
Sigurður Már Jónsson.