Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2009, Blaðsíða 40

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 60
D og 1 á stigi A. Lungnameinvörpin greindust 30 mán. (bil 1,5-
74) frá greiningu frumæxlis, 26% fyrir tilviljun. Fimm sjúklingar
höfðu áður gengist undir brottnám á lifrarmeinvörpum. í 18
tilfellum var um stakan hnút að ræða, 6 höfðu 2 hnúta en hinir
fleiri. Blaðnám (48%) og fleygskurður (33%) voru algengustu
aðgerðirnar. Þrír fóru í aðgerð vegna meinvarpa í báðum
lungum. I 3 tilfellum var gert endurtekið brottnám vegna
lungnameinvarpa. Allir lifðu af aðgerðina og var legutími 8
dagar (bil 5-58). Algengustu fylgikvillar voru loftleki (19%) og
loftbrjóst (26%). Frá lungnaaðgerð var 1 og 5 ára lifun 92,3% og
30,4%.
Alyktun: Árangur þessara aðgerða er góður og fylgikvillar
oftast minniháttar. Tæpur helmingur sjúklinga er á lífi 5 árum
frá aðgerð, sem er umtalsvert betri lifun en fyrir sjúkl. sem ekki
fara í aðgerð. Þar sem viðmiðunarhóp vantar er ekki hægt að
útiloka að skekkja í vali á sjúkl. geti haft áhrif á niðurstöður.
V-87 Slímvefjaræxli í hjarta á íslandi
Hannes Sigurjónsson1, Karl Andersen2-7, Maríartna Garðarsdóttir3,
Vigdís Pétursdóttir1, Guðmundur Klemenzson5, Gunnar Þór
Gunnarsson6, Ragnar Danielsen2, Tómas Guðbjartsson1-2
’Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2hjartadeild ,3myndgreiningardeild,
4meinafræðideild, 5svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 6Sjúkrahúsið
á Akureyri, Tæknadeild HÍ
tonmgud@landspitali.is
Inngangur: Slímvefjaræxli (myxoma) eru algengustu æxlin
sem upprunnin eru í hjarta. Þetta eru góðkynja æxli sem vaxa
staðbundið og valda oft fjölbreytilegum einkennum, m.a. stíflu/
leka á míturloku og blóðreka. Tilgangur rannsóknarinnar var
að meta nýgengi slímvefjaræxla hér á landi og kanna árangur
skurðaðgerða við þeim.
Ef ni og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til allra sjúklinga
sem greindust með slímvefjaræxli á íslandi frá því hjartaaðgerðir
hófust í júní 1986 og fram til dagsins í dag. Sjúklingar voru
fundnir eftir þremur leiðum, meinafræði- og hjartaómrmarskrá-
og vélindaómskrá frá skurðstofu Landspítala.
Niðurstöður: Alls greindust 9 tilfelli, 3 karlar og 6 konur, með
meðalaldur 60,7 ár (bil 37-85). Aldursstaðlað nýgengi var 0,12
á hverja 100.000 íbúa/ári (95% CI: 0.05-0.22). Átta æxli voru
staðsett í vinstri gátt og eitt í þeirri hægri. Meðalstærð æxlanna
var 3,6cm (bil l,5-7cm). Mæði (n=5) og heilablóðfall vegna reks
(n=2) voru algengustu einkennin. Átta tilfelli greindust við
hjartaómun og 1 fyrir tilviljun á tölvusneiðmynd af kransæðum.
Allir sjúklingarnir fóru í aðgerð þar sem æxlið var fjarlægt.
Meðalaðgerðartími var 236 mín. og allir sjúklingarnir lifðu
aðgerðina og útskrifuðust heim. Fylgikvillar voru minniháttar,
oftast gáttatif (n=4). Legutími var 30 dagar (miðgildi), þar af 1
dagur á gjörgæslu. 1 dag (1. mars 2009) eru 7 sjúklingar af 9 á lífi,
allir við góða heilsu og án teikna um endurtekið slímvefjaræxli.
Umræða: Einkenni og greining slímvefjaræxla á Islandi eru
svipuð og í erlendum rannsóknum, einnig nýgengi. Eftir því
sem best er vitað er þetta fyrsta rannsóknin á slímvefjaræxlum
að ræða sem nær til heillar þjóðar og þar sem reiknað er út
lýðgrundað nýgengi.
V-88 Árangur lungnabrottnámsaðgerða við
lungnakrabbameini á íslandi
Húnbogi Þorsteinsson', Hörður Alfreðsson2, Helgi J. ísaksson3, Steinn
Jónsson1'4, Tómas Guðbjartsson1-2
’Læknadeild Hl, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3rannsóknarstofu í
meinafræði, 4lungnadeild, Landspítala
tomasgud@landspi tal i. is
Inngangur: Lungnabrottnám er aðgerð til að fjarlægja stór og
miðlæg skurðtæk lungnakrabbamein sem ekki er unnt að lækna
með blaðnámi. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna árangur
þessara aðgerða, ábendingar og fylgikvilla þeirra hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á sjúklingum sem
gengust undir lungnabrottnám vegna lungnakrabbameins á
Islandi 1988-2007. Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám og voru
m.a. kannaðar ábendingar aðgerðar, TNM-stig, fylgikvillar,
lífshorfur og forspárþættir lífshorfa (Cox fjölbreytugreining).
Niðurstöður: Samtals gengust 77 sjúkl. (meðalaldur 62,3 ár,
64% karlar) undir lungnabrottnám, hæ. megin í 44% tilfella.
Miðmætisspeglun var gerð í 31% tilfella fyrir lungnabrottnámið.
Alls reyndust 41 sjúkl. (54%) á stigi I+II, 27 (38%) á stigi IIIA/
B og 6 á stigi IV. í 17% tilfella sást krabbamein í skurðbrún.
Aðgerðartími var að meðaltali 161 mín. og blæðing í aðgerð
llOOml. Helstu fylgikvillar eftir aðgerð voru gáttatif/flökt (21%),
lungnabólga (6,5%), fleiðruholssýking (5,2%) og öndunarbilun
(5,2%). Miðgildi legutíma var 11 dagar. Þrír sjúklingar (3,9%)
létust <30 daga frá aðgerð og voru lífshorfur eftir 1 og 5 ár 62,9%
og 19,3%. Aldur, TNM-stig og vefjagerð reyndust sjálfstæðir
forspárþættir lífshorfa.
Ályktun: Skammtímaárangur lungnabrottnámsaðgerða er góður
hér á landi og tíðni alvarlegra fylgikvilla lág. Langtímalífshorfur
eru hins vegar lakari en erlendis og aðeins 1 af 5 sjúkl. á lífi 5
árum frá aðgerð. Skýring á þessu er ekki þekkt en ófullnægjandi
stigun fyrir skurðaðgerð gæti haft þýðingu, t.d. var hluti
sjúklinga með útbreiddan sjúkdóm þar sem skurðaðgerð er ekki
talin koma að gagni. Ljóst er að bæta má stigun þessara sjúklinga
hér á landi, t.d. með því að fjölga miðmætisspeglunum.
V-89 Æðaþelsfrumur gegna lykilhlutverki í myndun
greinóttrar formgerðar í lungum
Ivar Axelsson', Ari J. Arason1, Ólafur Baldursson4, Jóhannes Bjömsson2,
Tómas Guðbjartsson3, Þórarinn Guðjónsson13, Magnús Karl Magnússon5
Líffræðideild1, meinafræði-2 skurðlækninga-,3 læknadeild HÍ4,
blóðmeinafræðideild Landspítala5
lomasgud@landspitali.is
Inngangur: Greinótt formgerð lungna myndast frá forgimi
meltingarvegar í fósturþroska. Aukin þekking á þroskun og
sérhæfingu lungnafruma er mikilvæg til þess að mögulegt sé
að kortleggja upphaf og framþróun krabbameinsmyndunar í
lungum. Mikill skortur er á góðum frumuræktunarkerfum til
rannsókna á þekjuvefsmyndun lungna. Við höfum nýlega lýst
nýrri lungnaþekjufrumulínu, VA-10, sem getur m.a. myndað
sýndarlagskipta (pseudostratified) þekju í loft-vökvarækt
(air-liquid culture) líkt og gerist í efri öndunarvegi. Vitað er
að bandvefsfrumur gegna mikilvægu hlutverki í endanlegri
40 LÆKNAblaðið 2009/95
M