Frjáls verslun - 01.03.2015, Blaðsíða 63

FRJÁLS VERSLUN 3 tbl. 2015 63
arlaginu fyrir vinnu og gerðu það
með miklum sóma. Nú þegar
við bættist álverið á Reyðarfirði,
sem sækist eftir öflugu fólki í
vinnu, gátu þessi fyrirtæki ráðist
í mikla tæknivæðingu og siglt inn
í tuttug ustu og fyrstu öldina án
þess að hafa áhyggjur af því að
það ylli atvinnuleysi á svæðinu.“

Eitt útilokar ekki annað
Þannig styðja ólíkar greinar hver
aðra og þjóðfélagið nýtur góðs
af, að sögn Péturs. „Þetta vill
gleymast í umræðunni. Fólki
hættir til að draga þá ályktun
að eitt útiloki annað, en það er
öðru nær eins og þetta dæmi
frá Reyðarfirði sýnir vel og það
mætti eins telja til dæmi frá öðrum
lands hlutum. Ef við horfum á
tvo síðustu áratugi á Íslandi, þá
hefur orðið gríðarleg uppbygg­
ing í ferðaþjónustunni á sama
tíma og byggst hefur upp öflugur
orkuiðnaður og sjávarútvegurinn
hefur styrkst verulega. Það
varðar miklu að innviðirnir séu
traustir allt árið um kring. Það er
grunnur að frekari uppbyggingu,
nýsköpun og fjölbreyttum tæki ­
færum fyrir ungt fólk hér á landi.“
Hann segir stöðugleika hafa
aukist hér á landi með öflugum
orkuiðnaði, vaxandi ferðaþjón ­
ustu og fjölþættari sjávarútvegi.
„Afkoma þjóðarinnar er ekki
lengur bundin þorskverði heldur
spilar fleira inn í. Ég nefni sem
dæmi mikilvægi áliðnaðar árin
eftir bankahrunið. Almennt var
lítið um fjárfestingar í íslensku at­
vinnulífi og erlendar fjárfest ingar
hverfandi. Á þeim viðkvæma
tíma fjárfesti áliðnaðurinn hins
vegar fyrir hátt í 90 milljarða.
Stærsta fjárfestingarverkefnið var
í Straumsvík, nam um 60 milljörð­
um og var að mestu fjármagn að
með 10 ára uppsöfn uðum hagn­
aði fyrirtækisins. Nýverið kynnti
svo Norðurál fimm ára fjárfest­
ingarverkefni upp á á annan
tug milljarða sem felst í aukinni
framleiðni, bættu rekstraröryggi
og aukningu framleiðslu um allt
að 50 þúsund tonn á ári. Og það
segir sig sjálft að eftir því sem
áliðnaður skýtur sterkari rótum
hér á landi, þeim mun meiri
verður þekking og sérhæfing
íslensks iðnaðar í kringum þá
starfsemi.“
léttir fólki sPorið
Ál er notað í stórum hluta stoðtækjanna sem framleidd eru hjá
stoðtækjafyrirtækinu Össuri. „Málmurinn, sem er sterkur og léttur,
nýtist vel – og léttir fólki sporið,“ segir Pétur. „Afurðirnar eru fjöl­
breyttar og það er mikil upplifun að koma í höfuðstöðvarnar á
Grjóthálsi og skoða framleiðslulínuna þar. Mér fannst til dæmis
gaman að sjá þessar stóru vélar, sem smíðaðar hafa verið utan um
framleiðslu á pínulitlum skrúfum og boltum úr áli.“
ÍslEnskt ál á suðurPólinn
Íslenskt ál kemur víða við. Fyrirtækið Arctic Trucks hefur útbúið
sérsmíðaða jeppa til ferða á suðurpólinn og í þeim eru upp ­
hækk un arsett úr áli og styrktar álfelgur frá Málmsteypunni Hellu.
„Verðmætasköpunin í kringum álið er sífellt að aukast og tækifærin
eru víða fyrir hendi,“ segir Pétur. „Ef horft er til bílaflotans þá eykst
álnotkun ár frá ári og það varð bylting í fyrra með Ford F­150, sem
er vinsælasti bíllinn í Bandaríkjunum. Ástæðan fyrir aukinni álnotkun
eru kröfur stjórnvalda um að draga úr eldsneytisbrennslu og losun
gróðurhúsalofttegunda, en ál svarar því kalli þar sem það léttir bílana
verulega. 95% af öllu áli sem fer til bílaframleiðslu eru endurunnin.“
ál-Punktar
• Flestir nota ál oft á dag, jafnvel án þess að taka eftir því, enda
er það m.a. notað í geisladiska, tölvur, spegla, reiðhjól, potta
og pönnur, steinull, tannkrem (súrál), skósvertu, húsgögn,
heimilistæki og umbúðir. Ál er einnig notað í bíla og flugvélar,
lestarvagna og í yfirbyggingar skipa, og í margvíslegar umbúðir
svo sem um gosdrykki, lyf og fleira. Ál er mikið notað í bygg­
ingariðnaði s.s. í þök, klæðningar, stiga, handrið, gluggakarma,
hurðir og klæðningar innanhúss. Þá er ál notað í ýmsan búnað í
fjarskiptum og raftækni.
• Allt ál er endurvinnanlegt.
• Stór hluti álvinnslu í heiminum er endurvinnsla á eldra áli. Það
er afar auðvelt að endurvinna ál vegna lágs bræðslumarks.
Aðeins þarf 5% af orkunni sem notuð er við frumvinnslu áls til
endurvinnslu þess. Um 20 milljón tonn af áli eru endurunnin á
ári hverju. Áætlað er að um ²/₃ hlutar alls áls sem framleitt hefur
verið í heiminum frá 1880 séu enn í notkun.
• Ísland er með tæp 2% af heimsframleiðslu á áli ár hvert, en hún
fór í fyrsta skipti yfir 50 milljónir tonna í fyrra. Aðeins Noregur
framleiðir meira ál í Evrópu. Ísland er því í lykilstöðu út frá
nálægð við markaði.
• Álverin þrjú kaupa um 75% af þeirri raforku sem framleidd er á
Íslandi.
Stærsta fjárfestingarverkefnið var í Straums­
vík, nam um 60 milljörðum og var að mestu
fjármagnað með 10 ára uppsöfn uðum hagn­
aði fyrirtækisins.
Ragnar Guðmundsson, forstjóri Norðuráls og formaður Samáls,
Samtaka álframleiðenda, setur ársfund samtakanna.
Fjölmenni var á ársfundi Samáls í Hörpu og næstan á myndinni má
sjá Bjarna Benediktsson, fjármála ­ og efnahagsráðherra.