Frjáls verslun - 01.05.2005, Síða 73

F R J Á L S V E R S L U N • 5 . T B L . 2 0 0 5 73
rekstur annars hjóna er að ræða. Ótrúlega
margir telja t.d. að eignarhlutur maka í
rekstri komi ekki til skipta við skilnað. En
fyrirtæki í eigu annars makans, hvort sem
makinn rekur fyrirtæki einn eða í samrekstri
með öðrum, koma til skipta með sama hætti
og aðrar eignir búsins. Það eru því óneitan-
lega miklir hagsmunir í húfi þegar þannig
háttar til og mikilvægt að menn þekki rétt-
arstöðuna. Oft er erfitt að meta verðgildi
fyrirtækja við skilnað, t.d. viðskiptavild, en
ársreikningar fyrirtækja eru auðvitað grund-
völlur matsins.“
- Eru dæmi þess að til þín hafi leitað
fólk í þeim tilgangi að gera kaupmála en
síðan hafi ekki náðst sátt um efni hans
hér á skrifstofunni?
„Nei, samkomulag liggur nánast alltaf
fyrir þegar ákvörðun er gerð um kaup-
mála og aðilar hafa yfirleitt mjög ákveðnar
skoðanir á efni hans áður en komið er
til lögmanns. Það er ekki verið að þjarka
um efni kaupmála á því stigi. Sé fólk hins
vegar í vafa um það hvert efnið eigi að vera
aðstoðar lögmaðurinn vitaskuld við að ráða
fram úr því.
Það getur hins vegar orðið ágreiningur
um túlkun kaupmála við skilnað þó manni
virðist hann vera „kristaltær“ samkvæmt
orðalagi sínu. Sem dæmi má nefna að þær
eignir sem gerðar voru að séreignum með
kaupmála hafa síðan verið seldar og aðrar
dýrari keyptar í staðinn með fjárframlagi
beggja hjóna. Við slíkar aðstæður verður að
meta hversu stór hluti þeirrar eignar sem
var til staðar við gerð kaupmálans er inni í
núverandi eignum við skilnaðinn. Þá koma
oft upp „verðmætapælingar“ sem reynir á
við túlkun á kaupmálanum.“
- Eru dæmi þess í dag að konur beri
skarðan hlut frá borði við skilnað, eru
„sviknar“ um þann eignarhluta sem þeim
ber lögum samkvæmt?
„Ég vil nú ekki fullyrða það, en ef enginn
kaupmáli liggur fyrir er það helmingaskipta-
reglan sem gildir. Lögmenn reyna yfirleitt
til þrautar að ná samkomulagi við eigna-
skiptin. Þeirri leið að vísa eignaskiptum til
opinberra skipta fylgir oft mikill kostnaður
og er algjör þrautalending við eignaskipti
milli hjóna - auk þess sem það er oft mjög
tímafrekt.“
- Eimir enn eftir af því sjónarmiði meðal
karla að konan eigi nánast ekki að bera
neitt úr býtum við skilnað vegna þess að
hún hafi alla tíð verið heima og hugsað
um heimilið en ekki verið úti á vinnu-
markaðnum?
„Já, ég heyri þetta sjónarmið ennþá þótt
ótrúlegt kunni að virðast. Ég heyri líka það
sjónarmið þegar skilnaður verður vegna
framhjáhalds, að sá sem telur á sér brotið
eigi að fá meira en helming eigna við skiptin.
Það eru ákvæði í lögum um hvernig fara
skuli með skiptingu eigna og engu skiptir
hvort hjón eru að skilja vegna framhjáhalds,
þreytu eða leiða í hjónabandi, fjárhagsvanda-
mála eða af öðrum ástæðum.
Ef kona vill t.d. skilja við mann sinn og
hann neitar að skilja þá getur hún engu að
síður sótt um skilnað að borði og sæng. Ef
ekki tekst að ganga frá eignaskiptum og for-
sjá barna, er hægt að leita atbeina dómstóla,
S K I L N A Ð U R O G S K I P T I N G E I G N A
„Það eru ákvæði í lögum
um hvernig fara skuli með
skiptingu eigna og engu
skiptir hvort hjón eru að
skilja vegna framhjáhalds,
þreytu eða leiða í hjónabandi,
fjárhagsvandamála eða af
öðrum ástæðum.“