Ægir - 01.03.2007, Qupperneq 30

30
7.30 – 16.15
Frá árinu 1998 hefur Efna-
móttakan hf., sem er eina
sérhæfða fyrirtækið í móttöku
spilliefna á Íslandi, tekið við
og meðhöndlað spilliefni og
trúnaðargögn, sem fyrirtæki,
stofnanir og heimili þurfa að
losna við. Með spilliefnum er
átt við efni sem geta verið
skaðleg lífríki og mönnum,
efni sem mega ekki undir
neinum kringumstæðum fara í
annað sorp eða í frárennsli.
Sjávarútvegur - spilliefni
Í sjávarútveginum falla til ým-
is spilliefni. Sérstaklega má
nefna úrgangsolíu og olíu-
mengaðan úrgang, en einnig
olíusíur, rafgeyma, rafhlöður,
leysiefni og málningaraf-
ganga, eins og í öðrum at-
vinnurekstri. Rétt er að taka
fram að Úrvinnslusjóður
greiðir fyrir eyðingu á t.d.
olíum, þynnum, olíumáln-
ingu, leysiefnum, rafhlöðum
og rafgeymum, sem þýðir að
sá sem skilar úrganginum get-
ur gert það endurgjaldslaust
til móttökustöðva fyrir spilli-
efni. Olíusíur eða olíumeng-
aður úrgangur ber hins vegar
ekki úrvinnslugjald. Úrgangs-
olíu er safnað í móttökutanka
við nokkrar af höfnum lands-
ins og einnig er tekið við
minni ílátum á móttökustöðv-
um sveitarfélaga.
Úrvinnslugjald er einnig á
ýmsum öðrum úrgangsflokk-
um, t.d. bylgjupappa,
drykkjarfernum, pappaum-
búðum og plastumbúðum.
Úrgangsflokkum sem eru
með úrvinnslugjaldi er unnt
að skila endurgjaldslaust til
móttökustöðva sveitarfélaga.
Úrvinnslugjald skal standa
undir kostnaði við meðhöndl-
un viðkomandi úrgangsvöru,
þar með talið endurvinnslu
og/eða eyðingu vörunnar.
Tekið á móti
spilliefnum
um allt land
Á höfuðborg-
arsvæðinu
tekur Efnamót-
takan í Gufu-
nesi við spilli-
efnum, en á
landsbyggðinni
annast dótt-
urfélag Efna-
móttökunnar,
Sagaplast ehf.,
sem er með
starfsstöð á Ak-
ureyri, söfnun spilli-
efnanna í samstarfi við sveit-
arfélög. Sagaplast lætur þeim
í té ílát eða sérútbúin plast-
kör, sem spilliefnunum er
safnað í.
„Sveitarfélög taka virkan
þátt í þessu kerfi og það hef-
ur ekki verið vandamál að fá
þau til samstarfs. Almennt
held ég að megi segja að skil
fyrirtækja og almennings á
spilliefnum séu nokkuð góð,
sem segir okkur að fólk er
ágætlega meðvitað um fyr-
irkomulag á móttöku spilli-
efna. Hins vegar mættu skilin
vera betri á sumum spilliefn-
um. Ég nefni í því sambandi
rafhlöður. Margir hreinlega
henda raf-
hlöðunum í ruslið
og finnst vera óþarfi að skila
þeim til meðhöndlunar. Úr-
vinnslusjóður leggur hins
vegar mikla áherslu á að fólk
skili öllum rafhlöðum til mót-
tökuaðila. Sumar rafhlöður
innihalda hættuleg efni, aðrar
ekki. Það getur verið erfitt að
greina þar á milli og því er
lögð áhersla á að fólk skili öll-
um rafhlöðum og láti fag-
menn um flokkun þeirra,“
seg ir Gunnar Bragason, fram-
kvæmdastjóri Efnamóttöku-
nnar.
Auk þess sem Efnamóttak-
an og Sagaplast meðhöndla
hættuleg efni er tekið á móti
endurvinnsluefnum svo sem
pappír, pappa, landbúnaðar-
plasti, filmuplasti, hjólbörð-
um, ísskápum og raftækjum.
Einnig hafa fyrirtækin langa
reynslu varðandi móttöku og
endurvinnslu á nælonnetum.
Viljum sjá betri skil á
rafhlöðum
Almennt telur Gunnar að vit-
und almennings um umhverf-
ismál og að skila spilliefnum
til eyðingar, hafi aukist veru-
lega á undanförnum árum, en
mikilvægt sé
að halda
áfram
vöku
sinni og
minna fólk
stöðugt á.
Gunnar
segir að í
samanburði
við ná-
grannalönd-
in standi Ís-
lendingar
vel að mál-
um varðandi
skil og eyð-
ingu spilli-
efna. Núverandi kerfi hafi
að grunni til verið tekið
upp fyrir um tíu árum og
reynst vel. Ágætlega hafi
gengið að ná eyrum fólks og
jákvæð viðhorfsbreyting fólks
sé greinileg. „Fyrir utan að
vilja viðhalda góðum skilum í
mörgum úrgangsflokkum þá
viljum við ná betri árangri í
söfnun á rafhlöðum, ég hygg
að það sé sá úrgangsflokkur
sem skilar sér hvað verst. Við
erum núna þátttakendur í sér-
stöku átaki varðandi rafhlöðu-
söfnun, sem ég bind vonir
við að skili góðum árangri,“
segir Gunnar Bragason.
Aukin vitund fólks
um umhverfismál
- að mati Gunnars Bragasonar, framkvæmdastjóra Efnamóttökunnar hf.
U M H V E R F I S M Á L
Gunnar Bragason, framkvæmdastjóri Efnamóttökunnar.