Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Blaðsíða 34

120
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
skjátlaðist um sumt annað. Ibsen gat myndað skel um
sjálfan sig, grafið sig lifandi ofan í ritstörfin, einbeitt allri
orku sinni að þeim og engu öðru sinnt að neinu marki.
Jóhann var allt öðru visi gerður. Hæfileikar hans voru
óvenjulega fjölbreyttir. Hann var t. d. ágætur stærðfræð-
ingur, sem annars þykir sjaldan fara saman við tilhneig-
ingu til skáldskapar, mjög gefinn fyrir náttúrufræði, enda
valdi hann sér dýralækningar að námi og var lcominn
nærri prófi i þeirri grein, er hann lagði út á aðra braut.
Hann mun að upplagi hafa verið talsverður hugvitsmaður
og gat ekki stillt sig um að fást við ýmiss konar uppfinn-
ingar, sem tóku liann talsverðan tíma og kostuðu mikil
heilabrot, en sýndu að dómi fróðra manna eindregna hæfi-
leika, þótt ekkert yrði úr þeim og sízt sá stórgróði, sem
Jóhann dreymdi um. Síðustu árin, sem liann lifði, beitti
bann sér mjög fyrir bafnargerð í Ilöfðavalni í Skagafirði
og skrapp til Islands rétt áður en liann lagðist banaleg-
una til þess að semja við jarðeigendur þar í grenndinni.
Hefur kunnugur maður sagt mér, að liann hafi haldið
vel á máli sínu í þeim samningum. Margt var það annað,
sem honum kom til hugar að framkvæma, fyrir utan
skáldskapinn, en hér er ekki ástæða til þess að telja. Og
ofan á þetta bættist, hvað Jóhann var félagslyndur. Hann
naut sín meðal manna, örvaðist af að tala, af að blása
lífsanda í félaga sína og verða reifur af samneyti við þá,
láta neista fljúga. Hann talar í Bóndanum á Hrauni um
„skylduna við gleðina“, og hann vildi liafa glatt á hjalla
í kringum sig. Eftir að hann reisti bú, var hann allra
manna gestrisnastur, allt of gestrisinn lil þess að gæta
tíma síns. Hann var ekki einverumaður að upplagi, var
mjög næmur fyrir dómum og fortölum, eins og sést á
því, að liann valdi sér efni í tvö af leikritum sinum eftir
tillögum utan að, en breytti niðurlagi tveggja annarra
af sömu ástæðum. Mér finnst enginn vafi geta leikið á
því, að Jóhann hefði getað notið sín betur sem rithöfund-
ur, ef hann hefði unað meiri einveru, haft samneyti við