Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Blaðsíða 61

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
147
til neyddir, jafnvel ekki þótt otað verði byssiun. Hræðist
ekki þá, sem likamann deyða, stendur skrifað.
*
Það mun þykja sjálfgefið, að vér stöndum sameinuð,
hér eftir sem hingað til, um sjálfstæði lands vors, íslenzkt
þjóðerni, íslenzka menningu og mál. Til þess að það megi
lánast, þarf fyrst og fremst ákveðinn vilja, ærna skap-
festu og óbifandi trú og trúmennsku. Engin þessara
dyggða getur þrifizt nema í brjósti, sem á manneðli sitt
óspillt. Og óspillt manneðli grundvallasl á virðingu fyrir
sjálfum sér og fastri og óhaggandi takmörkun á því, livað
maður telur sér samboðið og hvað ósamhoðið.
Hér er því ástæða til að leggja fyrir menn og konur, og
þó einkum æsku landsins, spurningu, sem að vísu er ærið
nærgöngul, en ekki snertir einkamál, spurningu, sem sag-
an mun svara hlífðarlaust, ef vér sjáum hana ekki fyrir
og svörum henni sjálfir með orðum og gerðum. Spurn-
ingin er þessi: Hvernig er orðið um virðingu manna og
kvenna fyrir sjálfum sér? Og einkum og sér i lagi:
Hvernig er framkoma íslenzkra manna og kvenna, og
hefur verið, gegn hervaldi því, er brotið hefur á oss hlut-
lausum og óvopnuðum frið og lög, traðkað rétti vorum,
og með því athæfi boðið heim ásókn þjóðar þeirrar, er
það á í ófriði við, og þar með gert það líklegt, ef ekki
óhjákvæmilegt, að ógnir þær og fár, það gerræði og sú
grimmd, sem vopnaviðskiptum fylgja, megi herast inn
á friðsama firði eyju vorrar og ef til vill upp um dali,
ærandi og særandi, eyðandi og deyðandi? Hvernig höfum
vér íslendingar snúizt við þeim mönnum, er leitt liafa
þennan voða yfir land vort og þjóð?
Ég tel vægt að orði komizt, ef sagt er, að framkoma
vor gegn hertekningu lands vors og hertökumönnunum,
hertökuþjóðinni, hafi borið all-lítinn keim þeirrar ís-
lenzkrar skapgerðar framan úr öldum, sem vér geipum
mest af og dáumst háværast að, þegar talið herst að sög-
um vorum. I sambandi við hertekningu landsins hafa til