Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Blaðsíða 26

112
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
stundaklukka, safnaði auði og lilóð utan á sig lieiðurs-
merkjum, sem liann virti mikils í fullri alvöru, af því
að þau lögðu smiðshöggið á þetta gerfi. Um Jóhann
er þessu allt öðru vísi farið. Eg lief oft orðið þess var,
að þótt verk hans séu minna lesiri hér á íslandi en ætla
mætti og hugmyndirnar um hann fremur óljósar, þá
leikur einhver töfrahlær um minningu lians í liugum
íslendinga, sem varpar aftur bjarma á skáldskapinn.
Þetta er ekki undarlegt, þegar þess er gætt, hvernig æfi-
ferill hans var. Hann lagði út á nýjar og torfærar leiðir,
vann mikla sigra, heimsfrægðin virtist blasa við honum,
þegar hann dó á svipuðum aldri og Eggert og Jónas, án
þess nokkur hefði séð krapta hans þverra né vonir lians
bregðast. Hann ól aldur sinn frá því hann var 19 ára
gamall langt frá íslandi, sagnir um hann bárust heim
með ungum stúdentum, sem dáðust að honum, og heim-
ferðir hans voru svo strjálar og stuttar, að það þótti við-
burður að sjá liann tilsýndar. Hann sagði sjálfur, að fjar-
lægðin gerði fjöllin blá og mennina mikla. Hitt er und-
arlegra, að sami æfintýraljóminn skuli hafa verið á per-
sónu Jóhanns í augum þeirra manna, sem höfðu af hon-
um löng og hversdagsleg kynni, og engu síður meðan
þeir voru samvistum við hann en í endurminningunni
síðar meir.
*
í dag eru liðin sextíu ár frá því Jóhann Sigui-jónsson
fæddist og tæp tuttugu og eitt ár frá andláti hans. Ef
honum hefði enzt skaplega aldur og heilsa, ætti hann enn
að vera meðal vor á bezta skeiði. Nú mun mörgum af
hans gömlu vinurn finnast minningarnar um hann „lýsa
sem leiftur um nótt langt fram á horfinni öld.“ Svo hef-
ur skipt um hirtu á leiksviðinu frá hinum glaða morgni
tuttugustu aldarinnar til þrumuskýja þeirra ragnaraka,
sem nú grúfa yfir veröldinni. En svo skammvinn sem
æfi Jóhanns varð, auðnaðist honum bæði að láta eftir
sig verk, sem seint munu fyrnast, og gera óteljandi sam-