Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Blaðsíða 86

172
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þótt sjóferðaæfintýrin geti veriS óendanlega tilbreytingasöm.
Honum á aS vera óhætt aS hætta sér út á fleiri sviS bókmennt-
anna, hann hefur kvatt sér hljóSs, þannig aS eftir verSur tek-
iS, nafn hans er þegar þekkt og fullkomin auglýsing fyrir næstu
bók, vörumerki, seni veitir tryggingu fyrir alþýSubókmenntum.
Gunnar Benediktsson.
Útlendar bækur. (Bókaútgáfa MenningarsjóSs 1940:
Lytton Strachey: Victoría drotning; Aldous
Huxley: MarkmiS og leiSir; Ivnut Iiamsun:
Sultur).
Loks upprann sú langþráSa stund, aS fyrirtæki þaS tæki til
starfa, sem í fyrra nefndi sig „hina stórkostlegu hókaútgáfu"
MenningarsjóSs, og samkvæmt hálf geSstirSum og stundum jafn-
vel dálítiS rutlkenndum blaSaskrifum og þingræSúm formanns-
ins var stofnsett af íslenzka ríkinu til þess aS ráSa niSurlög-
um annarra bókmenntafélaga i landinu. Þessi stórkostlega út-
gáfa ríkisins átti aS hafa þaS markmiS aS senda sama hókasafniS
inn á 13000 heimili í landinu, þjóSinni til andlegrar uppljóm-
unar, — en þó einkum til þess. aS drepa Mál og menningu.
Þreyttist formaSur útgáfunnar aldrei á aS endurtaka, aS henni
væri aSallega stefnt gegn þvi félagi — og aS þvi er manni
skildist, mundi liætta uppljómunarstarfsemi sinni óSar en tek-
izt hefSi aS ráSa niSurlögum Máls og menningar. Hvernig Máli
og menníngu átti aS verSa nokkur miski í því, aS íslenzka rík-
iS gæfi 13000 mönnum á landinu sögu Viktoríu Englandsdrottn-
ingar eSa sögu Arabíu-Lárusar, — þaS hélt áfram aS vera mönn-
um ráSgáta og leyndardómur. Enda er þaS af Máli og menn-
íngu aS segja, aS aldrei varS vegur og vinsældir þess félags-
skapar meiri en í auglýsingahríS þessarar „stórkostlegu" bóka-
gjafanefndar ríkisins, og einmitt sömu vikurnar og hinar hros-
legu æsingar formannsins gegn öSrum bókmenntafélögum stóSu
sem hæst, hættust hinu vinsæla bókafélagi islenzkrar alþýSu
yfir 500 félagsmenn.
En þótt Mál og menning stæSi aldrei fastari fótum en eftir
uppgáng „hinnar stórkostlegu bókaútgáfu“ ríkisins, tókst þó for-
manni MenningarsjóSs meS harSfylgnum áróSri á Aljiingi aS
laska og lesta annaS bókmenntafélag, hiS fornfræga, vin-
sæla og lieilbrigSa ÞjóSvinafélag, eitt af óskabörnum Jóns Sig-
urSssonar til handa íslenzku þjóSinni, sem hann hafSi í upp-
hafi látiS setja lög, er gilda áttu um aldur og æfi. ÞaS er mjög
athyglisvert, aS ÞjóSvinafélag Jóns SigurSssonar var lagt fyrir óS-