Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Blaðsíða 45

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
131
finna, að þær eru nokkuð „kaldar“, gerðar meira með
lieila en hjarta. Sízt ber og að neita því, að myndirn-
ar eru eindregnar byltingarsinnaðar áróðursmyndir. En
þær eru listaverk.
Rússneskar talmyndir bafa tæplega náð sömunieims-
frægð og hinar þöglu myndir og veldur málið nokkru þar
um. Nokkrar af allra beztu myndum síðari ára eru
þó rússneskar, svo sem „Vegurinn til lífsins“, „Æsku-
árin“ eftir sjálfsævisögu Gorlcis og „Pétur mikli“, sem
af þekktasta gagnrýni Stokkhólmsblaðanna var talin al-
bezta mynd ársins 1937. Það er til háborinnar skamm-
ar, að engin þessara kvikmynda skuli hafa verið sýnd
heima. Þeim til fróunar, er þjást af byltingarótta, skal
þess getið, að þessar kvikmyndir eru alveg lausar við
kommúnistiskan áróður. í kvikmyndinni „Pétur mikli“
gætir aftur á móti allsterkrar þjóðerniskenndar og jafn-
vel stórveldisdauma.
—- — — Bandaríkin eru langstærsti kvikmyndafram-
leiðandi lieimsins. Misjafn er sauður í mörgu fé, og am-
erískar kvikmyndir eru mjög misjafnar að gæðum.
Hvergi eru gerðar jafnmargar nauðaómerkilegar kvik-
myndir og þar, en þess er og skylt að minnast, að nokkr-
ar af albeztu kvikmyndum síðustu ára, svo sem „Sjó-
mannalíf“ eftir samnefndri sögu Kiplings, „Pasteur“,
„Zola“, „Frelsisbetjan Juares“ með hinum óviðjafnan-
lega leikara Paul Muni, og „Trjdlingur“ (,,Fury“),
stjórnað af Fritz Lang, eru amerísk framleiðsla. Það
er og oft erfitt að draga skörp mörk milli evrópskrar
og amerískrar kvikmyndaframleiðslu, því að Ilolly-
wood er sér stöðugt úti um kvikmyndastjórn og stjörn-
ur frá Evrópu.
Til kosta ameriskra kvikmynda má reikna rösk-
lega framsetningu, frjálslyndi og kredduleysi í skoðun-
um. Tilfinnanlegustu ágallar eru biggest-in-the-world-
og allt-er-gott-sem-selst-bugsunarháttur, ofhraði, smekk-