Tímarit Máls og menningar - 01.09.1944, Page 19

BJÖRN SIGURÐSSON:
Yísindi og verkleg menning
Vér íslendingar höfum von-
um síðar áttað oss á því, hve öll
verkleg menning í landinu stend-
ur á ótryggum grunni, þar til vér
höfum tekið vísindin í þjónustu
hennar. Sjálfsagt er ekki óeðli-
legt, að þjóð, sem á langa og
frækilega bókmenntasögu, snúi
sér fyrst að eflingu orðsins list-
ar, þegar rýmkast til um fjárhag
og stjórnmálalegt frelsi hennar.
Raunin er líka sú, að fyrir hvern
einn, sem fæst við vísindavinnu,
er heill hópur manna, sem legg-
ur stund á fagrar listir.
Það er vissulega mikið gleði-
efni, hve ör og farsæl þróun hef-
urorðið í listalífi voru undanfarið, og samanburðurinn er ekki gerð-
ur hér í því skyni, að öfundast yfir gengi listamanna, — öðru nær.
Það ætti fremur að verða umhugsunarefni, hvort íslenzku menn-
ingar- og atvinnulífi ber ekki að draga þann lærdóm af reynsl-
unni um listamenn vora, að vér gætum á skömmum tíma orðið hlut-
gengir á annarra þjóða mælikvarða um hverskonar andlega mennt,
ef vér leggjum alúð við.
í þær tæplega ellefu aldir, sem íslenzka þjóðin hefur búið á
landi voru, hafa atvinnuhættir og verkleg menning verið á svo
Iágu stigi, að slíkt þekkist nú orðið einungis hjá frumþjóðum. Á
seinustu áratugum hafa orðið stórstígar framfarir í ýmsum grein-
um. Enn sem komið er erum vér þó nokkrum áratugum á eftir þeim,
sem bezt eru staddir, og er þetta ekki sagt í álösunarskyni. Um
8