Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Síða 105

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
279
oss opnast hér, ef vér förum að rekja þessar hugmyndir lengra
fram.
U M GERVIÁBURÐ
Gerviáburður er nú mjög notaður í hvers konar jarðrækt, eins
og kunnugt er. Áburður þessi er venjulega seldur sem misjafnlega
stórkornótt duft, sem dreift er í moldina, þar sem rækta skal nvtja-
jurtir. A síðustu árum hefur nú athygli manna beinzt að því, að
miklu heppilegra sé að leysa gerviáburð upp í vatni og vökva mold-
ina með þessari upplausn. Vísindatilraunir, sem um þetta hafa verið
gerðar, sýna, að með þeirri aðferð sparast ekki aðeins mjög mikið
af áburði, heldur eykst jafnframt uppskeran til mikilla muna.
Upplausn áburðarins í vatni hefur marga kosti um fram þá að-
ferð að bera hann þurran á jörðipa, meðal annars þann, að ekki
er hætta á því, að áburðurinn verði jurtunum að meini. Of mikið
af áburðarefni getur sem sé verið jurtunum eins skaðlegt og á-
burðarskortur. Þegar gerviáburður er borinn þurr í moldina, getur
ekki verið um það að ræða, að hann dreifist jafnt um jarðveginn.
Sums staðar verður með öllu áburðarlaust, en á öðrum stöðum
hrúgast saman áburðarkorn eða kögglar. Þegar þurr áburðarkornin
snerta rætur jurtanna og hin smágervu rótarhár, sem eru til þess að
draga að jurtinni uppleyst næringarefni úr jarðveginum, verður
jafnvægistruflun, af því ajð næringarblandan er þá of sterk. Rótar-
hárin geta ekki starfað á réttan hátt, og skemmd verður á rótar-
frumunum. Þetta hefur einnig þau áhrif, að áburðarefnin draga
raka frá jurtinni, í stað þess að jurtin á að draga sér raka úr jarð-
veginum ásamt næringarefnum. Ræturnar og rótarhárin sviðna,
eins og kallað er, og getur þetta dregið mjög úr vexti jurtarinnar.
Með því að leysa áburðarefnin upp í vatni, er hægt að koma í
veg fyrir þetta og tryggja jafna dreifingu þeirra um moldina. Með
þessari aðferð er og auðvelt að tryggja jurtunum jafnari næringar-
gjöf með því að vökva gróðurmoldina áburðarupplausninni nokkr-
um sinnum á vaxtartímabilinu í stað þess að hrúga á öllum áburð-
inum í einu í upphafi vaxtartímabilsins. Þess ber að minnast, að