Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 84

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 84
258 TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR félag í afskekktu héraði, til að koma fram einhverri smávegis endurbót, er það fyrr en varir orðið voldugt þjóðheillafélag; þeir láta ryðja götu, og allt í einu er þar komin þjóðbraut; þó þeir geri ekki annað en gróðursetja nokkrar plöntur að gamni sínu, er þar bráðum risinn þjóðfrægur skrúðgarður; og svo framvegis. Tryggvi Gunnarsson var einn af þessum mönnum hinnar farsælu handar. Það sem ég kalla réttskyn manns er náskylt hinni farsælu hönd, ef til vill hið sama. Þessir menn virðast ævinlega skynja af eðli, hvað rétt er í hverjum hlut, hverju máli, og fylgja því heilabrotalaust eins og ekkert annað gæti komið til greina. Þeir nálgast sérhvert verkefni réttumegin. Þeir villast ekki. Þeir vita alltaf hvað er óhætt, hvernig forðast skal tjón. Þessvegna lenda þeir ekki í háska þó þeir hætti sér út í það, sem fyrir almenningssjónum er ófæra. Aðra, jafnvel miklu greindari menn á almenna vísu, skortir þetta skiln- ingarvit þó þeir hafi áræði, og fyrir bragðið rekast þeir á, jafnvel þar sem engin bein hætta virtist á ferðum, bíða skipbrot, slasast, drepa af sér menn, farast. Réttskynið grundvallast á einhverju mjög upprunalegu næmi fyrir umhverfinu, einhverjum ákaflega fíngerðum viðbragðshæfileik þó búa kunni í „skörpum belg“, ef til vill aðeins enn næmri skilningarvitum en gerist, til þess hentum að gera hinn útvalna að herra umhverfis síns. Þó Guðmundur í Eyjarhólum virðist fífldj arfasti sjósóknari austanverðrar suður- strandar og leggja til gamans sér í hverja svaðilförina annarri ægi- legri, er hann aldrei í hættu. í ofviðri á æstu hafi er jafnöruggt í kringum hann á þessu litla horni, Péturseynni, eins og heima á palli. Hann þekkir sjóinn, veðrið, skip sitt, menn sína og sjálfan sig alveg nákvæmlega hógu vel til að vita, hvað hann má í hverju tilfelli. Og þetta réttskyn hans nær lengra en til hins hlutræna um- hverfis, sjávar, lands, veðurs. í málinu út af sölu Sólheima, sem heilt hérað er við flækt, þar sem fáfróðir huglausir öreigabændur standa annarsvegar, hinsvegar yfirvald, höfðingjar, auður og lög- þekking, finnur hann frá upphafi hvað rétt er og hvernig sækja skal, er ekki í rónni fyrr en málsókn er komin á rekspöl, sparar sér enga fyrirhöfn, ferðast fram og aftur um landið á Móskjóna sín- um vegna málsins, af þessari einkennilegu ástríðu manns, sem skynjar hið rétta og hefur ekki viðþol nema það nái fram að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.