Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 94

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 94
268 TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR Það er sannfæring mín, sem ég, af skiljanlegum ástæðum, vil ekki rökræða, að í einkabréfum alþýðufólks, þeim er rituð eru í hjartans trúnaði, myndi margt það finnast, sem kallað yrði „sígild Iist“, ef það sæist á prenti í verkum frægra rithöfunda. Þegar öll kurl kæmu til grafar, myndi kannske hið fornkveðna sannast víðar en margan grunar: Guð opinberar það smælingjum, sem vitringum er hulið. „Sjó, saklaus er ég"------ Nú munu menn spyrja: En veiztu þá ekki, maður minn, að málfari fólksins er alltaf að hraka? Fyndist þér ekki, að skörin tæki að færast upp í bekkinn, ef farið yrði að taka það til fyrirmyndar ritmáli? Jú, mikið rétt. Það hefur nú mátt sjá minna grand í mat sínum en málvöndunaræðið, sem gengið hefur yfir þetta vesala land, líkt og Finnagaldur eða Kiljanshatur. Við skulum láta það liggja á milli hluta, hvort málfar fólksins er komið jafnnálægt glötunarinnar barmi sem málvöndunarmenn- irnir vilja vera láta. En ef svo er, verður að skrifa mestan hluta þeirrar spillingar á reikning þeirra, sem rita fyrir fólkið. Það liggur í augum uppi, ef málfar alþýðu spillist í réttu hlutfalli við vaxandi áhrif bóka og blaða, hlýtur eitthvert samband að vera þar á milli. Við skulum fyrst athuga blöðin. Hvert blað hefur sinn slagorðaforða. í hvert skipti sem blað kemur út, er slagorðunum raðað upp, líkt og leikfangakubbum, með dálítið mismunandi hætti. Þetta sköpunarverk ber svo hið yfirlætis- lausa nafn: Leiðari. Sennilega er það valið með hliðsjón af því, að því er ætlað að leiða villuráfandi lesanda í allan sannleika. Mér er nær að halda, að með nokkurri æfingu megi þekkja það á mæli manna, hvaða tegund leiðara þeir lesa aðallega og taka ástfóstri við. Ég hef dálítið gluggað að því, hversu þessu er háttað, þar sem ég þekki til. Ég umgengst aðallega fólk, sem les eina tegund leiðara. Þegar það rabbar saman um daginn og veginn, talar það hið upprunalega mál sveitafólksins, tært og ómengað. Fari það aftur á móti að velta
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.