Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 132

306
TIMARIT MALS OG MENNINGAR
ryðjendastarf, þótt þar sé auðvitað að miklu leyti stuðst við liina stóru íslenzk-
dönsku orðabók Sigfúsar Blöndals. Höfundur þessarar greinar er ekki sér-
fræðingur á þessu sviði, en hann getur sagt fra því, að bókin er snotur og fer
vel í hendi, letrið er til fyrirmyndar og orðaforðinn að mestu leyti nægilegur
til þýðingar á íslenzkum bókmenntum nútímans. Það er skiljanlega engum
erfiðleikum háð að leita uppi orð, sem þarna hefðu átt að vera, enda verður
þá fyrst unnt, er farið er að nota bókina, að ná öllum þeim orðum, sem
æskilegt er og nauðsynlegt að taka með. Fyrr eða síðar hlýtur því að reka
að því, að viðbætir verði gerður við bókina, enda hafa höfundarnir í hyggju
að gefa hann út innan skamms.
Með útgáfu íslenzk-sænsku orðabókarinnar hafa höfundarnir og bókaútgáfa
sænsku samvinnufélaganna lagt fram mjög mikilvægan skerf til þess að efla
menningarviðskipti stærstu Norðuriandaþjóðarinnar og hinnar minnstu. Nú er
margt skrafað og hátt um norræna samvinnu, en samtímis hefur hér í kyrrþey
verið unnið mikilvægt norrænt starf.
SigurSur Þórarinsson.
Áhrifarík skáldsaga afflutt
Wanda Wassilewska: REGNBOGINN.
Helgi Sæmundsson íslenzkaði.
Utgefandi: Skálholtsprentsmiðja h.f. — 192 bls.
Saga þessi fékk í fyrra æðstu bókmenntaverðiaun Ráðstjórnarríkjanna, sem
kennd eru við Stalín marskálk. Ilún var skjótt þýdd á ensku og gefin út í
London síðastliðið haust, en í New York í vor. Almennir lesendur fögnuðu
henni hvarvetna og menntuðustu gagnrýnendur luku á hana miklu lofsorði, en
fáein málgögn dulbúinna einræðissinna reyndu hinsvegar að gera lítið úr
henni, án tilætlaðs árangurs. Höfundurinn er ung sovétskáidkona af pólskum
ættum, sem hefur meðal annarra starfa verið fréttaritari á austurvígstöðvunum
og hlotið liðsforingjanafnbót í Rauða hernum.
Það er skemmst frá að segja, að Regnboginn er langmerkasta sagan, sem
enn hefur komið út um viðburði þessarar styrjaldar, en um leið hin hrylli-
legasta. Hún gerist á nokkrum sólarhringum í úkraínsku smáþorpi, sem Þjóð-
verjar hafa haft á valdi sínu um mánaðar skeið. Allir karlmenn þorpsins eru
ýmist í hernum, skæruliðasveitum eða fallnir, en eftir eru aðeins konur, börn
og gamalmenni. Þegar nazistunum tekst hvorki að kúga þetta óvopnaða, bjarg-
arlausa fólk til skilyrðislausrar hlýðni og þjónustu né buga þögula viðspymu
þess gegn stálbrynjuðu ofbeldinu, hefja þeir hinar villimannlegustu pyndingar
og glæpi.En allt kemur fyrir ekki: Jafnvel úrkynjuðustu og kvalafyllstu hryðju-
verk þeirra megna ekki að lama það eða slökkva trú þess á sigur þjóðar sinnar
og frelsisins, heldur rís það til æ hærri tignar í þjáningum sínum og hörm-
ungum. í bókarlok verður loks trú þess og von að veruleika: Rauði herinn