Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Blaðsíða 121

UMSAGNIR UM BÆKUR
111
ur í meðförum hans að drifinni dverga-
smíð. Hreinni og fölskvalausari tilfinn-
ingadýpt en í þessum kvæðum myndi
vandfundin í Ijóði. — Hér skal enn tal-
ið kvæðið OvarSur grunni, þar sem svo
vel er kveðið undirfornyrðislagi,aðvar]a
munu önnur síðari tíma skáld hafa bet-
ur gert, — fyllingu hugsunarinnar hald-
ið frá upphafi til enda og hvergi á blá-
þráður. Má óskiljanlegt heita, hvernig
það hefur getað hrotið gáfuðum ritdóm-
anda úr penna, að þetta sé lélegt kvæði,
og verður varla skýrt á annan veg en
þann, að hann hafi ekki gefið sér tóm
til að brjóta það til mergjar, því að satt
er það, að kvæðið er ekki alls kostar
skjótnumið. Það á í því efni sammerkt
við ýms önnur kvæði Þorsteins, sem
virzt geta nokkuð myrkt kveðin fyrst í
stað, þó að aldrei sé því um að kenna,
að hugsun sé óljós eða orðalagi ábóta-
vant, enda mun svo reynast, að ljóð-
skyggnum mönnum þyki því meira um
þessi kvæði vert sem þau eru lesin betur
ofan í kjölinn. — Óvarður grunni tákn-
ar verkalýðinn,
lotinn, langþreyttan
leiðbrjótanda —
öldung að einu
og allra tíma bam,
en um þetta einkennilega nafn má geta
þess til fróðleiks, að það mun hafa kom-
ið skáldinu til vitundar í draumi eða
svefnrofum.
Loks eru þau kvæði, sem telja má
hreins hugðarljóða eðlis. Hér skulu að-
eins tvö talin. Hið fyrra er Auðn, kvæði
svo fagurt að formi og allri gerð, að
slíks eru fá dærni. Og þó er Maríuvers
ef til vill ennþá meira listaverk, þetta
dulúðuga ljóð, sem freistar jafnvel til
samanburðar við Maríukvæðið „Ver-
kiindigung“ eftir Rilke, eitt allra feg-
ursta kvæði þess mikla skálds, og stend-
ur því hvergi að baki, — svo gerólík
sem þessi tvö kvæði eru annars á allan
hátt. En þegar svona langt verður að
seilast til samjafnaðar, er ekki að undra
þótt lesandinn spyrji: Er þetta sá, sem
koma skal?
Björn Franzson.
Konrad Z. Lorenz:
Talað við dýrin.
Símon Jóh. Ágústsson þýddi.
Þetta er unaðsleg bók um vísindalegar
rannsóknir á dýmm, rituð svo alþýðlega
og skemmtilega að hver maður getur
lesið hana sér til ánægju og gagns.
Höfundurinn er austurrískur dýrasál-
fræðingur (hvað sem það nú annars
kann að merkja. — Jæja, það er enn
notað þetta sálarskraf í sambandi við
vísindalegar athuganir á mönnum, og
hví þá ekki dýrum líka og — vélum.
Vélasálfræðingur ætti að vera góð aug-
lýsing fyrir bifvélavirkja.) Lorenz hefur
varið mestum hluta ævi sinnar til að
rannsaka lifnaðarháttu dýra. Sögurnar
sem hann segir af sér og dýrunum eru
bæði skemmtilegar og merkilegar og
ættu að geta orðið mönnum hvatning til
að beina meiri athygli að dýrum sem
þeir umgangast eða þekkja á annan
hátt, og öðlast við það þekkingu og
fróðleik.
Langir kaflar eru í bókinni um fugla,
og er þar margt furðulegt, ekki sízt um
dvergkrákurnar og gæsarungann Mart-
ínu sem höfundur gekk í móðurstað.
Þá eru ekki síður merkilegar athug-
anir höfundar á fiskum, ástalífi þeirra,
bardögum og öllu framferði. Hunda hef-