Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Blaðsíða 108

98
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Þegar innileikann í danskri lund þrýtur og hæfileiki hennar til hóg-
værðar verður að vesaldómi, þá loðir við okkur óumræðileg kvikinzka.
(Með hógværð er hér átt við sérstaka mannkosti, ekki sérstakt form af
guðstrú sem annars er ekki sjaldgæf hjá Dönum.) Hið skapandi veslast
upp og skrælnar. Eftir verða hugleiðingar, hinn eilíflega óákveðni eftir-
þanki blindaður af óvissu hrifmettu þunglyndi. Eftir verður, líkt og
dreggjar, óskin um hið smáa, daður við hið lága, eins konar viðloð-
andi samþykki og samskilningur og viðsigkunna í hinu smávægilega,
þetta sem menn kölluðu með hrærðum huga almúgalund, og á seinustu
árum, með ekki minni hugarhræringum, hið þjóðlega, meðan þeir af
dálæti hefja hið einfalda til staðar þar sem þess blíði sætleiki verður
slepja.
Og í allt þetta blandast ákveðið, en aldrei opinskátt látið, gambur
yfir falli hins höfðinglega út úr heiminum.
*
Þegar skuggsýnt er orðið í stofunni er mér tilkynnt að miðdegis-
verður sé tilbúinn í eldhúsi krárinnar. Magi minn er aftur orðinn inn-
antómur, sulturinn segir til sín. En að þessu sinni ætla ég að vita hvað
hann getur sagt mér um hitt og þetta. Ég þakka en kveðst ekki ætla að
snæða miðdegisverð, bið um reikning minn og ákveð að fara héðan
með fyrsta farartæki.
Ég ætla suður, því ég hef staðið á októberdegi, gráum köldum morgni
fyrir sólarupprás fyrir ofan biskupskirkjuna í Ribe. A hinum strenda
spírulausa turni sem á sama tíma þénaði biskupnum og hermanninum,
verndaði öryggið á jörðinni og í upphæðum, tákn aðstöðu sem menn
þekkja ekki lengur, en gerði hærri kröfur og veitti meira öryggi en
yfirvarpslíferni okkar nú á dögum, þó það sé í sýnd verndandi.
Kirkjan er með of hörðum línum til þess að rúma aðeins þá guð-
hræðslu sem þráir frið án þess að vilja berjast fyrir honum, og lands-
lagið og bærinn innihalda enga vinsamlega fullyrðingu þeim mönnum
til handa sem setjast hér að, en geta við nánari eftirgrennslan reynzt
eiga meira öryggi en margir aðrir vingjarnlegri staðir.
Hin stolta reisn í húsagerðinni og sjálfur staðurinn í þrengslum, líkt
og væri hann víggirtur, en með miklu útsýni, vitna um innra ástand
sem er næstum gleymt en getur þó snöggvast, eins og á þessum október-