Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Blaðsíða 20

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þeim í hernaði. Full ástæða virðist til þess að þegnar hvers ríkis, þar sem skoð-
anir einstaklingsins eru einhvers metnar, þar á meðal þegnar íslenzka lýðveld-
isins, geri þá kröfu til ríkisstjórnar sinnar, að hún beiti ekki kjarnorkuvopnum
að fyrra bragði, og að hún taki ekki þátt í neinu því bandalagi þjóða í milli,
sem hótar að beita kjarnorkuvopnum að fyrra bragði. Það virðist vera orðið
tímabært að hver þjóð geri upp við sig, hvort hún ætlar sér að verða virkur
aðili í kjarnorkustyrjöld ef stórveldunum lendir saman. Skammsýnir stjórn-
málamenn og þröngsýnir hershöfðingjar hafa undanfarið unnið að því að
grafa undan því, sem kalla mætti almennt siðgæði í kjarnorkumálum. Ef slíkir
menn eru látnir einráðir getur orðið voði á ferðum.
Finnbogi Rútur Valdimarsson, alþingismaður:
1. Síðan aðild íslands að Atlanzhafsbandalaginu var ákveðin, 30. marz
1949, og hernám Bandaríkjanna kom til framkvæmda vorið 1951, hefur öll
hernaðaraðstaða í heiminum gerbreytzt, og þar með aðstaða íslands, ef til
styrjaldar kæmi.
Islendingum er nú ekki meiri nauðsyn á neinu en að gera sér fulla grein fyrir
þessari staðreynd. Valdamenn þjóðarinnar virðast annaðhvort ekki hafa gert
það, eða þeir vilja fela sannleikann um þetta fyrir þjóðinni. Nóg vitni má þó
leiða þessu til sönnunar, sem þeir munu ekki dirfast að rengja, þ. á. m. nokkra
valdamestu stjórnmálamenn og hershöfðingja vestrænna þjóða, hernaðarsér-
fræðinga og kjarnorkuvísindamenn.
Hér verður þó eitt slíkt vitni að nægja: Þegar Winston Churchill kom heim
úr för sinni til Bandarikjanna á s.I. suinri, sagði hann m. a. í ræðu í brezka
þinginu: „Hinar gífurlegu breytingar, sem orðið hafa á allri hernaðaraðstöðu
í heiminum, valda því, að hugmyndir, sem voru byggðar á traustum grunni og
studdar óyggjandi rökum fyrir einu ári, eru nú orðnar gersamlega úreltar.“
Það eru kjarnorkuvopnin, en þó framar öllu vetnissprengjan, sem þannig
hefur gerbreytt allri hernaðaraðstöðu í heiminum. í höndum tveggja mestu
stórvelda heimsins hvors um sig eru nú kjarnorkusprengjur og skeyti í þús-
undatali, frá „minnstu" fallbyssukúlu, sem ein nægir til að leggja 100 þúsund
manna borg í eyði, til stærstu fjarstýrðra skeyta og sprengja, sem megna að
þurrka út allt líf í milljónaborgum. Hverri kjarnorkusprengju er nú hægt að
breyta í vetnissprengju með tiltölulega litlum kostnaði, en þúsundfalda þó um
leið eyðingarmátt hennar.
Það eru þessar tæknilegu „framfarir“, sem hafa á skömmum tíma gert allar
130