Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Side 41

HATTAR
fólk lætur ekki kúga sig lengur. Mitt
fólk segir niður með þinn hatt!“
Við vorum hans fólk.
í seinni kaffitímanum þennan sama
dag hóf Eggert hnykkur uppreisnar-
predikanir enn á ný, og nú gerði hann
það af auknum krafti þeirra breyttu
aðstæðna sem skapazt höfðu við til-
komu Jóns bónda og hatts hans. Jón
hafði ekki blandað sér í félagsskap
okkar, heldur sat hann afsíðis einn
sér og drakk sitt kaffi úr flösku með
gömlum sokkbol utanum, af lítillæti
sannra mikilmenna, á meðan við, hin-
ir hlekkjuðu þrælar sem hann var
kominn til að leysa, drukkum okkar
kaffi úr hitabrúsum. Jón sat það fjarri
að hann gat ekki heyrt til okkar.
,,Jæja,“ sagði Eggert, „nú sjáið þið
að hér er kominn maður sem hefur
energí á hlutunum og er ekki að tví-
nóna við að rísa upp gegn bandittaríi
og skepnuskap Eyjólfs verkstjóra.
Þessi maður er ekki roðhænsn eins og
við, heldur elegant maður sem stend-
ur á rétti sínum og fer eftir samning-
um verkalýðsfélagsins og setur á sig
vettlingana og bindur á sig brigðið
eftir að klukkan er orðin, punktum
og basta, og það fyrir nefinu á Eyj-
ólfi verkstjóra, sem ekki þorir að
segja múkk við því. Og af hverju þor-
ir Eyjólfur ekki að segja múkk við
því? Það er af því hann sér að Jón
er frelsis og flottheita maður sem al-
drei lætur kúga sig. Og á hverju sér
hann það? Hann sér það á því að Jón
er ekki hræddur við að standa á móti
honum með hatt eins og hann sjálfur,
meira að segja hatt af nákvæmlega
sömu sort og fabríkasjón, nema hvað
hattur Jóns er allur miklu meira upp
á respektina. Og ég skammast mín
ekkert fyrir að segja það, að þetta
sýnir meiri elegansa en ég hefði nokk-
urntíma þorað að sýna; að koma spás-
sérandi í vinnuna til Eyjólfs verk-
stjóra með svona hatt á höfðinu, til
þess þarf meiri kjark og energí held-
ur en við hefðum allir til samans get-
að pumpað upp í okkar vesælu sálum.
Og ég sé enga ástæðu til að tala neitt
út úr vömbinni með það, að hér er
tækifærið fyrir okkur alla að verða
menn. Nú eigum við allir að fara á
einu róli til Jónasar Skálans og kæra
Eyj ólf verkst j óra og biðj a Jón að haf a
orð fyrir okkur og tilkynna Jónasi að
hann verði að láta Eyjólf hætta öllu
svínaríi, annars munum við stræka á
hann og heimta nýjan verkstjóra. Já,
ég segi að hér höfum við tækifærið,
hér höfum við sjansinn. Ég er nefni-
lega brandsikker á því að Jón bíður
bara eftir því að við biðjum hann að
hífa okkur upp úr þeim drulluhaug
ræfilsháttarins sem við höfum allir
dúndrað niður í. Þessi maður hefur
að vísu ekki komið hingað með nein-
151