Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1962, Qupperneq 150

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1962, Qupperneq 150
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR honum og þessvegna er hann ekki, þótt heilbrigður sé og hresssilegur, það afl sem nægi til að losa drenginn undan ofurvaldi móðurinnar. Einar eldri, dauðanum vígður, krabbameinssjúklingur, verður því sá póll- inn, sem athygli drengsins beinist að undir fargi einsemdar og orðræðna kvennanna í eldhúsinu. Og um það fjallar sagan, sögð af hugarró og hlutlægni, í fyrstu persónu. Fyrstapersónufrásögnin fellur einkar vel að hlédrægri athyglinni sem er líkt og sívökult auga bakvið alla söguna. Þessi vinnubrögð (eða heimspeki?) eru hér orðin miskunn- arlaus svo að við jaðrar sadisma. Hvergi er slakað til fyrir vanahugsun né óskhyggju og sagan þokast fram hægt og þjakandi, persónumar verða allar sem ein lifandi og nákomnar manni. Þessi saga er hæversk skýrsla um mikla sálarraun unglings á mótunarskeiði. Samt beinist hún ekki innávið um of, hefur litla tilhneigingu til að líta á manneskjuna ein- angraða og án félagslegra tengsla, þvertá- móti er samband persóna og umhverfis skýrt og greinilegt — og einsemdin þrá eft- ir félagsskap og öðrum stöðum: „Mamma var jafn-róleg og áður, túnin, garðarnir, tóftirnar og húsin jafn-hljóð og áður; vindurinn hinn sami. Aðeins ég fann til ókyrrðar; fann til saknaðar þegar ég hugs- aði um hvitglampandi bílinn þjóta ein- mana um hraunið á leið sinni til Reykja- víkur.“ Það er vítahringur umhverfis og þess fólks, sem skilið hefur verið eftir í kyrr- stöðu þegar atvinnuhættirnir fluttu sig til og þróuðust, sem er umgerð þessarar sögu. Og ætli mynd þessarar bókar rísi ekki að baki mörgum þeirra, sem flutt hafa til höf- uðborgarinnar á síðari árum. Guðbergur virðist semsagt hafa fundið sér veginn þrátt fyrir allt og satt að segja er mér til efs að út hafi komið á þessu landi öllu betra byrj- andaverk á sviði skáldsagnagerðar. Bókin skríður öll út í málvillum, sem koma þó engan veginn eins mikið að sök og oft er með slíkan óþverra. Er það útaf fyrir sig athugandi fyrir þá, sem halda að stíll sé ekki víðtækara hugtak en málfar. Þ.Þ. Jónas Árnason: Sprengjan og pyngiom Heimskringla. Reykjavík 1962. ók Jónasar Ámasonar, Sprengjan og pyngjan, hefur að geyma 26 greinar og ræður sem höfundur birti og flutti á tímabilinu 1947—1960, eða allt frá því hann flutti í útvarp hinn rómaða þátt um Keflavíkurflugvöll og fram til þess er hann flutti á vegum hernámsandstæðínga 1960 ræður þær er standa síðastar á bókinni. Telja má því víst að mikill þorri lesenda þessarar bókar kannist við efni hennar frá fyrri tíð, en eingu að síður er mikilsverður feingur hverjum þeim er hefur hana með höndum að eiga ritgerðir þessar við hönd- ina saman komnar í einn stað. Mestur feingur er þó að lesa bókina frá orði til orðs, því ég get kinnroðalaust fullyrt að boðskapur hennar á erindi inní hvert hús á Islandi. Það kostar ekkert erfiði að lesa hana, hún er eins ljós og lipur að gerð sem verða má; en það kostar hinsvegar allmikla forherðíngu og geipilegan dómgreindar- skort að lesa hana án þess að verða snort- inn fyrir þann sannleik margan er í henni felst. En í þessari hugleiðíngu ætla ég mér ekki þá dul að kynna né rekja ýtarlega efni bókar Jónasar Ámasonar og enn síður treysti ég mér að gera upp á milli einstakra kafla hennar. Meðal þeirra sem skrifað hafa og rætt um stjómmál og önnur þjóðmál að undan- förnu mun leitun á öllu hvassari penna en 420
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234
Qupperneq 235
Qupperneq 236

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.