Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Side 76

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Side 76
Timarit Máls og menningar staðreyndir sínu máli um það að yf- irgnæfandi meirihluti þeirra mynda sem trúverðuglegast koma fyrir eru unnar með aðferðum beinnar upp- töku. Hvort sem í því má greina viss mótrök við því sem hér hefur verið sagt eða ekki þá getur á hinn bóginn að líta nýrri verk ýmissa þeirra kvik- myndastjóra sem upphaflega mótuðu kvikmyndina nýju og þróazt hafa í ált til hefðbundnari frásagnarmáta, verk sem eru enn sem fyrr mótuð af þessari nýstárlegu afstöðu til veru- leikans þrátt fyrir allt: nægir þar að nefna La peau douce, Le bonheur, 11 desserlo rosso. Enda þótt þessi verk séu engan vegin „byltingarkennd“ tæknilega séð þá eiga þau samt ekk- ert sameiginlegt með gömlu myndun- um. Þessum hugleiðingum um sam- bengi vinnubragða og mórals eða öllu réttara það sem kalla mætti sið- fræði vinnubragðanna (og ætti raun- ar skilið að vera hugleitt miklu nán- ar) er síður en svo ætlað það hlut- verk að afsaka siðaboðskap allrar þeirrar vöru, sem almenningi er boð- in undir heitinu „nýbylgja“ ellegar „kvikmyndanýjung“; athugun okk- ar hefur ekki beinzt að innihaldi þessara verka heldur að því drama- tíska formi sem innihaldið tek- ur á sig. Sé það rétt að hinir þrír meginþættir listaverks (dramatískur, fagurfræðilegur og siðfræðilegur) séu óaðskiljanlegir þá ætti slík hrein- gerning á dramatíska þættinum í krafti fagurfræðilegs trúverðugleika að forða verkinu frá plágum á borð við innfjálgni og tilfinningavellu, lýðskrum og yfirborðsmennsku. Eft- irsókn eftir því sanna, heimildinni hreinni og beinni, sem sjónvarpið hefur ýtt undir og einnig gerir vart við sig í auknum áhuga á kvikmynd- um sem klipptar eru saman úr göml- um heimildum, ber í rauninni vott um síðunninn sigur Lumiéres yfir Méliés, sigur lífsins ótilreidds yfir eftirhermu þess; uppreisn alls þess sem er sjálfsagt gegn vangaveltunum, sýnarinnar gegn vitsmununum; „nú- líma“ leikstjóri er fremur sjáandi en hugsuður, honum lætur belur að sýna hluti en að útskýra þá, liann leggur stund á kvikmynd kvikmyndagerðar- mannsins en ekki handritshöíundar- ins, myndhæfnin er meginvopn hans og tilhneigingin er öll í þá átt að gera myndina sjálfa að undirstöðuatriði en rýra lilut klippingarinnar. Það væri þess virði (þótt ógert sé látið hér) að bera þróun kvikmynda sam- an við þróun annarra listgreina með það í huga hvernig sjöunda grein listanna líkt og kemur í humátt á eftir hinum greinunum; þróuninni í dag mætti finna hliðstæðu í tónlistar- sögunni (þar sem dedramatisationin er innleidd af Debussy eða afneitun laglínunnar) eða þá í sögu málara- listarinnar (þar sem myndrænir þætt- ir hafa vikið fyrir því afstrakta um 170
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.