Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Page 112

Tímarit Máls og menningar
ur, er hún ófær um að leysa höfuðmótsögn
sovézkrar utanríkisstefnu. Hve lengi geta
Sovétríkin enn samið sig að framsókn
Bandaríkjanna? Hve lengi geta þau hörfað
fyrir efnahagslegri, pólitískri og hernaðar-
legri sókn Bandaríkjanna í Afríku og
Asíu? Það var ekki að ófyrirsynju sem
sovézka blaðið Krasnaya Zvezda lét í það
skína strax í júní að ef til vill þyrftu hug-
myndir Sovétríkjanna um friðsamlega sam-
búð nokkurrar endurskoðunar við. Herinn,
og fleiri aðilar auk hans, óttast að Banda-
ríkjamönnum vaxi ásmegin í framsókn
sinni vegna ítrekaðs undanhalds Sovétríkj-
anna; og ef svo haldi fram, verði kannski
óumflýjanlegt að Sovétríkjunum og Banda-
ríkjunum ljósti saman. Takist Brezhnev og
Kosygin ekki að ráða fram úr þessu vanda-
máli, er vel hugsanlegt að breyting verði
á forystuliði. Kúbudeilan og Víetnamstríð-
ið stuðluðu að falli Krústsjefs. Það er
ekki enn séð fyrir endann á þeim afleið-
ingum sem liættuástandið í Austurlöndum
nær liefur í för með sér.
HvaSa lausn sjáið þér á þessu ástandi?
Er hœgt að útkljá deilurnar milli ísraels-
manna og Araba á nokkurn skynsamlegan
hátt?
Ég held að þær verði ekki útkljáðar með
vopnum. Að vísu getur enginn meinað
Arabaríkjunum að neyta þess réttar að
reisa að einhverju leyti við herstyrk sinn.
En það sem þau hafa miklu brýnni þörf
fyrir er félagsleg og pólitísk stjórnlist og
nýjar aðferðir í frelsisbaráttu sinni. Þessi
stjómlist hefur hingað til verið alltof ein-
hliða neikvæð, undirseld þráhyggjunni
gegn Israel. Arabar kunna að hafna samn-
ingaviðræðum við ísraelsmenn meðan þeir
síðarnefndu fást ekki til að láta landvinn-
inga sína af hendi. Þeir hljóta að veita
hernámsveldinu á Jórdan- og Gazasvæðun-
nm viðnám. En þetta þýðir ekki endilega
að stríðið hlossi upp að nýju.
Miklu ábatasamari og árangursvænlegri
fyrir Araba en nokkurt heilagt stríð eða
samkeppni um „fyrsta höggið“ er sú stjóm-
list er tæki mið af hinni knýjandi þörf
þeirra fyrir hreytta efnahagsgerð og breytta
stjórnarhætti og nauðsyn þess að veita al-
menningi þá hlutdeild í þjóðlífinu sem
gömul, arftekin landamerki og deilur frá
nýlenduskeiðinu koma enn í veg fyrir.
Þessum markmiðum verður því aðeins náð
að byltingarsinnaðir og sósíalískir 6traum-
ar eflist og þróist í arabískum stjórnmál-
um.
Loks mundi arabísk þjóðernisstefna ná
ólíkt betri árangri sem framfarasinnað afl
ef hún agaði sig og stillti við nokkura al-
þjóðahyggju sem gerði Aröbum kleift að
líta ísraelsvandamálið raunsæjari augum
en hingað til. Þeir geta ekki haldið áfram
að þræta fyrir tilverurétt ísraels og staglast
á heiftúðugum gífuryrðum. Hagþróun, iðn-
væðing, nienntun, raunhæfari skipulagning
og gætnari stjórnarstefna munu örugglega
veita Aröbum það sem mannfjöldinn cinn
og heiftaryrði í garð Israels cru ófær uin
að veita, þ. e. raunverulega yfirburði sem
myndu allt að því sjálfkrafa skipa ísrael
þann sess sem því ber af sjálfu sér í Aust-
urlöndum nær.
Ojriðurinn kom greinilega jlatt upp á
vinstri öjlin sem voru ráðvillt og sundruð,
bœði hérlendis og í Frakklandi, og sömu-
leiðis í Bandaríkjunum, að því er virðist.
I Bandaríkjunum eru menn uggandi um
að deilurnar út aj lsrael kunni að kljúja
hreyjinguna gegn Víetnamstríðinu.
Já, óneitanlega hafa margir ruglazt í
ríminu. Ég tala hér ekki um „ísraelsvini"
á borð við franska sósíaldemókratann Moll-
et og félaga hans sem áttu sammerkt í því
við Avon lávarð og Selwyn Lloyd, að þeir
skoðuðu þetta stríð sem framhald af átök-
tinum við Súez 1956 og hefnd fyrir ófarir
þeirra þá. Ekki ætla ég heldur að eyða
206