Tímarit Máls og menningar - 01.10.1970, Page 93

Umsagnir um bœkur
hvað sumarjugl á vatni
meðan smábörn
eru lijandi í eldi brennd,
hvað hinn innhverji draumur
um nálægð guðs
meðan jmsundir œpa í skelfingu:
guð minn, guð minn,
hví hcjur ]>ú yjirgejið mig?
Og undarleg eru áhrifin af kvæðinu „Kvöld“
sem lýsir hreiðurstað og hamingju lítils
fugls, en endar snöggt og óvænt ...
Af mörgum ógleymanlegum kvæðum
bókarinnar öðrum er freistandi að nefna
„Tíu stökur af Ströndum", margvíslegar
skynjanir ferðalangs á rölti um eyðisveit,
trcgaþungan óð sveitamanns þegar amboð-
in liggja ósnert í túngresinu og enginn
hreyfir hönd eða fót til að endurvekja
mannlíf í byggð, sem eitt sinn var blómleg
og góð. — Eða þá „Gandvíkurgælu", forn-
eskjulegan rammaslag, fullan af óf^i og
fyrirboðum. Er þetta gamall vikivaki, sem
lengi hefur legið meðal sölnaðra blaða,
eða ofsafengið ákall nútíðarmanns til þjóð-
arinnar um að halda vöku sinni?
Mér hefur jafnan þótt list Guðmundar
Böðvarssonar njóta sín bezt í hefðbundnum
háttum, en ungur vinur minn, mikill ljóða-
unnandi, segir mér að „Svart haf“ sé dýr-
indiskvæði, og ég held hann hafi mikið til
síns niáls:
mjúklega mjúklega
lagðist ]>ú að löndum
í logni síðdagsins
gullið við sjónhring
og sœlt
aj atlotum sólar
já, vini sólarinnar hefur hlotnazt það
töfrasilfur og sindurgull sem hann bað um
barn að aldri, og hann hefur lag á að láta
aðra njóta þess með sér.
Þórarinn Guðnason.
Að skoða hliðina
á sléttunni
Stefán Hörður Grímsson gengur einn sér
og dálítið á skjön við skáldahópinn. Það
her mest frá að hann er með sanni upp-
runalegt skáld. Upprunaleiki ljóða hans er
meira að segja af þeirri sjaldgæfu tegund
að hann ]>arf ekki að forðast „áhrif“. Hann
er sem sé eins og hann á að sér að vera,
umhugsunarlaust. Að minnsta kosti er þetta
svo í þeirri bók Stefáns sem nú er nýkom-
in út.1
Tökum til dæmis þennan kankvísa tón,
og þó ekki áleitinn, heldur meira að segja
fjarlægan um leið — eitt af göfugum sér-
kennum þessara Ijóða. Og angurværð þeirra
er ekki tilfinningasöm (,,Átt“), siðferði-
leg alvara þeirra ekki luntaleg („Eindag-
ar“, „Síðdegi"), og hvíslið um lífsharmleik-
inn („Eiríkur góði“, „Hvíta tjaldið" — sem
er óviðjafnanlegt) er ekki æðrusamt.
Æ hvílíkur léttir er að fá slíka bók upp
í hendurnar, —- sem lætur sig litlu skipta
hver staða bókmenntanna er í þjóðarbú-
skapnum í heild, og er öldungis ósnortin
af áhyggju um það, hvort vér séum fyrir
aftan eða fyrir framan eða á hlið við Græn-
lendinga eða Dani bókmenntalega skoðað.
Lesandinn nýtur þeirrar hamingju, á
mcðan hann ncmur þessi ljóð, að gleyma
alvcg að lil sé viðvaningsstref í bókum full-
orðinna höfunda; í þessum ljóðum sér
hann ekki vott þcirra aðferða sem tignaðar
eru af „vulgar media"; og enginn alminleg-
ur maður fer víst að láta sér detta í hug að
höfundur þessara ljóða sé það sem vulgar
media nefna „atómskáld".
S. D.
1 Stefán Hörður Grímsson: Hliðin á
sléttunni. Helgafell 1970. 31 bls.
187