Tímarit Máls og menningar - 01.07.1976, Síða 39

Shttkespeare á meðal vor — Vélin Mikla
Eg hefði kosið að þér, herra, heyrðuð
svikarann tala, og játa í andláts angist
hvernig og vegna hvers hann framdi svik,
sem þér svo gætuð síðan sjálfur túlkað
við borgarlýðinn; ella kann þar einhver
að misskilja’ oss, og harma dauða hans.
BORGARSTJÓRINN í LUNDÚNUM:
En kæri herra, ég met yðar orð
einsog ég hefði heyrt og séð hann tala;
dragið það ekki í efa, tignu prinsar,
að ég mun veita vorum dyggu þegnum
vitneskju’ um yðar réttu málaskil.
(Ríkarður þriðji, III, 5)
Þessu leikatriði lýkur með prýði. Borgarstjórinn skundar til Gildahallar.
Hertogarnir af Glostri og Bokkinham ganga til snæðings. Framsviðið er
autt. Enn er sama langa vikan. Dagur er runninn. Skrifari birtist á sviði,
með skjal í hendi;
Ákæruskjal á hendur Hastingi,
þeim góða herra, skrautrit fagurflúrað,
sem lesið skal í dómkirkjunni í dag.
Sjáið hve vel sú keðja er saman krækt:
ellefu stundir sat ég við það verk,
því Katbæingur kom með það í gærkvöld;
frumritið tók sinn tíma, varla skemmri;
ennþá lifði samt Hastingur við heilsu
fyrir fimm stundum, frjáls og óáreittur.
Fyrirtaks veröld! Hvar er auli sá
sem ekki getur séð svo augljós svik?
hver á samt dirfsku til að segjast sjá þau?
III er hún veröld, ást og fegurð deyja,
því allir horfa á níðingsverk, og þegja.
(Ríkarður þriðji, III, 6)
„Fyrirtaks veröld!“... Það er merkilegt, hvað þessi réttarskrifari, með
grátt gaman á vörum, er líkur fíflunum í síðari gleðileikjum og harmleikj-
um Shakespeares. Skyldi æringinn, sem talar spaklega, svo sem var hans
starfi í hirðinni, og skrifarinn, sem veit allt en leyfist ekki að tala, vera
þeir einu sem vita hið sanna um heiminn? „Fyrirtaks veröld...“. En hvaða
veröld? Hvers konar veröld er það, sem Shakespeare er að skrifa um?
Hvað vildi Shakespeare segja í Rikarði þriðja? Hið sögulega efni leiks-
133