Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Blaðsíða 52

Tímarit Máls og menningar
Helga Sæmundsson þar sem ég tók fram að „kellingabækur" ættu við ákveðna
tegund bókmennta sem væru samdar jafnt af körlum sem konum. Hafði ég
þar í huga bæði ýmsar vinsælar afþreyingarbækur og þó einkum það synda-
flóð af svonefndum „dulrænum bókum" sem þá steyptist yfir þjóðina ár
eftir ár. Þessa hefði vandaður fræðimaður átt að geta í nafni sanngirni og
sannfræði, jafnvel þó hann hefði viljað setja út á notkun mína á marg-
nefndu orði.24
Eins og ég tek fram í upphafi þessarar greinar skiptir persónulegt álit
Sigurðar A. Magnússonar eitt og út af fyrir sig ekki nokkru máli í þessu
sambandi, heldur sú almenna hugmyndafræði sem notkun hans á orðinu
„kellingabækur" á rætur í og fram kom í þeim umræðum sem hann óneitan-
lega kom af stað og var meðal þátttakenda í. I grein sinni frá 22. desember
tekur Sigurður ekkert fram um þær bókmenntategundir sem hann nefnir
í athugasemd sinni. Hefur hann því annaðhvort misminnt um innihald
greinarinnar eða hann á við einhverja aðra. Hann undanskilur að vísu
nokkrar ónefndar skáldkonur af lista Hagalíns frá að vera „kellingar“ í
„neikvæðri merkingu", en að öðru leyti gengur grein hans út á það að sýna
að Helgi Sæmundsson sé kelling, — sem virðist vera ein sú mesta hneisa
sem nokkurn karlrithöfund getur hent. Um afstöðu karla og „kellinga“
hefur hann þetta eitt að segja:
Þriðja spurningin fjallar um „kellingarnar", sem nú virðast komnar á
hvers manns varir. Eg hélt satt að segja að bókmenntamaður á borð við
Helga Sæmundsson og auk þess í hans stöðu vissi, hverjar „kellingarnar“
væru, en úr því svo er ekki vil ég benda honum á ritdóm eftir Guðmund G.
Hagalín í Morgunblaðinu 17. desember, þar sem þær eru kirfilega taldar
upp og verða jafnvel fleiri en ég hafði ætlað, alls 13 talsins. Hins vegar eru
í þeim hópi nokkrar mætar skáldkonur, sem ég tel ekki til „kellinga“ í nei-
kvæðri merkingu, en gœti svo aftur bcett ýmsum karlmönnum i hóp'mn, ef
þurfa þcetti til að fá fulla tölu. Og vænti ég að Helgi geri sig ánægðan með
þessa úrlausn. (Leturbr. mín).
Að svo búnu segir um Helga:
Sálgreining Helga Sæmundssonar á mér er athyglisverð, meðal annars fyrir
þá sök að hún virðist i aðalatriðum koma heim við þær formúlur sem reynzt
hafa kellingunum notadrýgstar við að setja saman persónur í metsöluskáld-
sögur, en framsetningin er bæði kjarnyrtari og fimlegri hjá Helga, þannig
að hann á sér vísan frama á þeim vettvangi, ef honum skyldi einhvern tíma
hugkvæmast að verða virkur aðili að íslenzkri forpokun og gróðahyggju.
382