Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Blaðsíða 94

Tímarit Máls og menningar
Fáir kennarar taka sjálfa sig með til athugunar þegar vandamál koma
UPP> °g fáir vita að þeir valda sjálfir nokkru um það ástand sem ríkir í
bekk -)g í skóla. Einnig eru kennarar lítið vitandi um að oft auka þeir á
erfiðieika vandanemenda með viðbrögðum sínum.
Skipulag skólans og það samfélag sem skólinn er hluti af hefur líka
áhrif á starfið í bekknum og það getur orðið til þess að einhverjir nem-
endur séu stimplaðir vandabörn.
SáljræSiþjónusta
Jónas Pálsson hefur ritað manna mest um hlutverk og skipulag sálfræði-
þjónustu á Islandi. Hann var einnig fyrsti forstöðumaður þessarar þjónustu
kringum 1960, en hvarf síðan frá því embætti.
Greinar og erindi Jónasar bera vott um stórhug í þessum málum og
hann hefur reynt að sannfæra bæði ráðamenn og almenning um gildi sál-
fræðiþjónustu. En hvað hefur unnist og hvernig er ástandið nú? Því miður
held ég að frekar lítið hafi unnist síðan J. P. barðist fyrir tilurð og gengi
starfsins. Það á að mínu mati einnig við nú „að sálfræðiþjónustan sé al-
gerlega fótfestulaus innan íslenska skólakerfisins. Hún er aðeins notuð en
ekki viðurkennd.“ Það á einnig við nú að lágmarksskilyrði eru í fæstum
skólum fyrir hendi til að nýta ráðgjöf sálfræðiþjónustu. Það vantar mikið
á að þjónustan sé viðurkennd af skólunum. Hún hefur sáralítil áhrif á
almennt skólastarf og svífur á einhvern undarlegan hátt í lausu lofti, og
hlutverk öskubuskna og kolbíta innan sálfræðivísindanna er enn við lýði
í skólunum, eins og Jónas orðar það.
Orsakir fyrir bágri stöðu sálfræðiþjónustunnar innan hins íslenska skóla-
kerfis eru að sjálfsögðu margar og flóknar. Jónas nefnir margar af þeim.
Þess má geta að það er ætlast til alltof mikils af þjónustunni og þau hlut-
verk sem henni eru ætluð samkvæmt 67. gr. grunnskólalaganna alltof
viðamikil. Þau eru hreinlega óframkvæmanleg eins og er, þó að ekki sé
miðað við annað en fjölda starfsmanna er sinna eiga verkefnunum.
Það má hins vegar furða sig á að ekki skuli hafa verið gerðar neinar
ráðstafanir í sambandi við Kennaraháskóla Islands varðandi sálfræðiþjón-
usmna. Það er reyndar ætlun grunnskólalaganna að kennarar og yfirstjórn
424