Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Page 100

Tímarit Máls og menningar
sjónarmiðið) en hafa takmarkaðan skilning á hvernig þeir eigi að bregðast
við þegar vandamál varðandi mannleg samskipti steðja að. Þar er að sjálf-
sögðu við kennaramenntunina að sakast.
I grein sinni um kennaramenntun er Jónas Pálsson inni á svipuðum
hlutum. Hann talar um áherslumun tveggja viðhorfa menntastefnu, annars
vegar fræðslusjónarmiðs og hins vegar hins uppeldislega (pedagógíska)
viðhorfs sem tekur mið af nemandanum sjálfum, uppeldi hans og þroska,
hvað sem líður greindarstigi, kunnáttu eða stétt. Slíkt viðhorf leggur megin-
áherslu á tengsl og samskipti kennara og nemanda.
Ef slíkt uppeldislegt viðhorf ætti að koma fram í reynd þyrfti innihald
kennaramenntunar að breytast í grundvallaratriðum. En það væri ekki nóg
að breyta því, heldur yrði hið uppeldislega viðhorf að vera yfirlýst og með-
vituð stefna þeirra sem fara með fræðslumál í landinu. Róttækar ráðstaf-
anir yrðu að fylgja í kjölfarið. Ein af slíkum ráðstöfunum gæti verið að
setja á stofn kennaramiðaða (lærerorienteret) ráðgjöf.
Samkvæmt 67. gr. grunnskólalaganna, 4. lið, á hlutverk ráðgjafar- og
sálfræðiþjónustu við skólana að vera leiðbeiningar til skólastjóra, kennara
og foreldra um kennslu, uppeldi og meðferð nemenda sem rannsakaðir
eru. Þessi liður laganna tekur fyrst og fremst beint mið af einstaklingnum
sjálfum (nemandanum). Hann er sá sem einhverju þarf að breyta hjá, ekki
kennarinn eða skólinn sjálfur. Þrír af sjö liðum grunnskólalaganna um
sálfræðiþjónusm fjalla um afbrigðilega nemendur og afskipti sálfræði-
þjónusm af þeim. Það er lögfest að nemendur séu afbrigðilegir þegar þeir
koma í skólann.
Til að gefa leiðbeiningar þarf tíma. Kennurum og skólastjórum er ekki
ætlaður neinn sérstakur tími til samvinnu við sálfræðiþjónustu. Samvinna
þessara aðila fer eftir velvild kennara og skólastjóra. Þetta er eitt dæmi
um að fyrrnefnd lög er næsta ógerningur að framkvæma.
Stutt lýsing á kennaramiðaðri ráðgjöf
Jossi Mordal hefur þróað fræðilegt form á ráðgjöf sem er kennaramiðuð
og til þess ætluð að hjálpa kennurum að takast á við flókin mannleg vanda-
mál við kennsluna. Eftir að Jossi hafði neitað yfirvöldum að láta hafa sig
í ruslakistuhlutverkið og fást við „afbrigðilega" einstaklinga tókst henni að
gera kennarann að brennidepli og beina sálfræðilegri ráðgjöf til hans.
430