Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Síða 23

Jón Viðar Jónsson
Endurreisn
eða auglýsingamennska?
Nokkur orð um gróskuna í íslenskri samtínudeikritun
Erindi haldið á rannsóknaræfingu Félags íslenskra fræða
og Mímis 20. desember 1978
Ég vil hefja mál mitt á því að láta þess getið að þó að ég hafi látið til
leiðast að segja nokkur orð um íslenska samtímaleikritun hér í kvöld fer
því víðs fjarri að ég hafi nokkra sérfræðiþekkingu á því efni. Ég þekki ís-
lenska leikritagerð hvorki betur né verr en flestir sem sótt hafa leikhús að
staðaldri undanfarin ár og reynt að gera sér grein fyrir því sem þar er á
seyði. I rauninni hef ég mér það eitt til málsbóta að enn sem komið er
hefur þessum hluta bókmennta okkar lítið verið sinnt af fræðimönnum og
því fáir, ef nokkrir, sem geta tjáð sig um efnið í krafti sérfræðilegrar þekk-
ingar. Mér er ekki heldur kunnugt um að tilraunir hafi verið gerðar til að
semja yfirlit yfir það sem skrifað hefur verið fyrir íslenskt leikhús síðusm
tvo áramgi og skyldi maður þó ætla að tími væri til kominn, annar eins
vöxmr og í leikritagerð er hlaupinn. Aðalástæðan er líklega sú að hér er
um býsna torvelt rannsóknarefni að ræða. Aðeins örlítið brot leikritanna
hefur komið út á bók og það sem um þau hefur verið skrifað er á víð og
dreif í blöðum og tímaritum. Þó að leikhúsin séu yfirleitt fús að lána mönn-
um eintök af verkunum, semr þetta ástand öllum rannsóknum verulegar
skorður og verða þær því tilfinnanlegri, því yfirgripsmeiri sem rannsóknin
á að vera. Onnur skýring á því hversu lítið hefur verið skrifað um þessi
efni kann að vera sú, að sem bókmenntagrein virðist leikrimnin í nokkurri
mómn og hún hefur ennþá borið fáa þroskaða ávexti. Þegar kemur að því
að greina einhverja heildarstefnu eða tilhneigingu rekur maður sig auk þess
fljótt á að þeir höfundar, sem hafa fengist við leikritun, hafa leitað víða
fanga og em innbyrðis æði ólíkir. Allri umræðu hættir því mjög til að
13