Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Blaðsíða 47

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Blaðsíða 47
Buldi vi8 brestur upp frá virðulegu starfi í Bretaveldi til að taka að sér nýstofnaðan skóla á Möðruvöllum í Hörgárdal, og hefur sú stofnun frá upphafi til þessa dags verið æðsta menntastofnun Norðurlands. Prófasturinn Þórarinn í Görð- um á Alftanesi gerðist forgöngumaður um stofnun Flensborgarskólans í Hafnarfirði og átti mestan þátt í að móta hann sem áhrifamesta alþýðu- skóla sunnanlands. Sá skóli varð brautryðjandi í sérmenntun til kennara- starfs og fyrirrennari Kennaraskóla Islands, sem reis á fyrsta tugi þessarar aldar. Þegar Kennaraskólinn var svo settur á stofn, þá var prestur í Árnes- þingum kvaddur til forstöðu, við af honum tekur svo guðfræðingur, og undir þeirra forsjá mótast meginfloti menntuðustu manna kennarastétt- arinnar fyrr og síðar. Rétt eftir síðustu aldamót setti Sigtryggur Guðlaugs- son, sóknarprestur Dýrafjarðarþinga, héraðsskólann að Núpi í Dýrafirði og stjórnaði honum í aldarfjórðung. Sá skóli var höfuðmenntasetur Vest- fjarða þar tii fyrir fáum árum, að menntaskóli var settur á stofn á Isafirði. Hér hefur verið stiklað á stóru, aðeins minnzt þess, er fyrst kom í hugann. En andstaðan gegn brjálæði svartasta miðaldamyrkursins og forusta í niðurrifi trúarhégilja hefur mér alltaf fundizt varpa mestum ljóma yfir prestastétt landsins og framlag kirkjunnar í menningarmálum. Ég get ekki látið hjá líða að minnast frammistöðu Brynjólfs biskups Sveinssonar, sem stóð eins og klettur úr hafinu í galdratrúarbrjálæðinu, sem gekk eins og Svarti dauði yfir Vesmr-Evrópu á 17. öld og er eitt ofboðslegasta fyrir- bæri íslenzkrar menningarsögu. Þó var það ekki nema svipur hjá sjón mið- að við það, sem næstu menningarþjóðir mega minnast í þeim sökum. (Mætti ég innan sviga bera fram þá frómu ósk, að biskupar kirkju vorrar í nútíð og framtíð megi velja sér hann til sem gleggstrar fyrirmyndar, þegar að vilja steðja sams konar hættur, og mun þá vel fara). En mesta undrun mína og aðdáun hefur það þó vakið, hve mikinn þátt íslenzka prestastéttin og forustumenn kirkjunnar áttu í atlögu þeirri, sem á síð- ustu öld var hafin gegn steinrunnum rétttrúnaði í boðun kirkjunnar í lok fyrri aldar og áfram haldið á fyrsm mgum þessarar með frábærum árangri á heimsmælikvarða. Þar var Páll Sigurðsson presmr í Gaulverjabæ í farar- broddi. Prédikunarsafn hans kom út 7 árum eftir dauða hans og vom um það skiptar skoðanir. Séra Bjarni Símonarson á Brjánslæk sá um út- gáfuna og skrifaði formála fyrir henni. Þar læmr hann í það skína, hvaða sökum þessar ræður væm bornar, en réttlætir þær meðal annars með þess- um orðum: „Hér er það einkum sýnt og mest áherzla lögð á, hvernig þetta Ijós (þ.e. kristindómsins) á að bera birm í daglega lífinu“. Séra 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.