Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Page 5

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Page 5
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR ■ 45. ÁRG. ■ 5. HEFTI • DES. 1984 Formáli Ég veit ekki en geri hér engu að síður ljóst hvers vegna ég hef ráðist í að vinna að úrvali portúgalskra bókmennta í þetta hefti. Eins og allt er hér um að ræða athöfn innst inni og í sjálfri sér, en henni er síðan gefin merking og hún túlkuð á ýmsan hátt. Urval þetta er líklega það víðtækasta sem gert hefur verið, enda fátt þýtt úr portúgölsku á aðrar tungur. I rauninni gefur það þó síst „rétta“ mynd af portúgölskum bókmenntum frá aldamótum og til dagsins í gær, heldur hyggst ég sýna hvernig hinar ýmsu stefnur sem hafa verið uppi, helst í Evrópu, hafa haft áhrif á portúgalskan skáldskap. Svo ég nefni dæmi er saga Brandao einkennandi fyrir táknrænu stefnuna, og saga Namora í nýraunsæisstíl. Urvalið hefur því hugmyndafræðilegan tilgang, án þess að fagurfræðin verði útundan eða fyrirbrigði mannsandans, hið óvænta og listræna. En ég hef ekki látið neinn pólitískan smekk ráða valinu. Engu að síður er mér ljóst að úrvalið hlýtur að falsa raunveruleikann, auk þess sem það takmarkar hann, vegna þess að í svona úrvöl verður höfundurinn að velja það sem er aðgengilegt hinum væntanlegu lesendum og jafnvel kunnugt, því að hinn almenni lesandi er ófær um að leggja í ævintýraleit og kynnast alókunnum slóðum. Slíkt er einvörðungu á færi sérvitringa eða einstaklinga. Urvöl bókmennta framandi þjóða gera lesendum til hæfis, hrædd við að styggja þá með of miklu — „sér“portúgölsku, í þessu tilviki. Lesandanum þætti þetta „sér“ óskaplega lélegt, ófær um að meta gildi þess sökum framandleikans, — áliti það vera flatt og illa þýtt. Það að hugur sé opinn fyrir áhrifum er sjaldgæft nema áhrifin komi í bylgjum frá stórþjóðum. Með úrvalinu vil ég líka leggja áherslu á að smáþjóðir eru til og menning þeirra oft jafn blómleg og hinna, þótt hægar fari og ekki gleypt við henni eins og gleypt er nú við sérhverju bandarísku gutli eða skandinavísku. Val ljóðanna hlýtur að orka meira tvímælis en sagnanna. Þau verða eflaust talin vera flöt og litlaus af ljóðaunnendum sem eru vanir háum hrópum. En portúgölsk ljóðagerð er afar fögur, hún hefur varðveitt hið lygna og djúpa mannvit latneskrar ljóðagerðar um leið og hún hefur endurnýjast vegna franskra og enskra áhrifa. I ljóðagerð allra þjóða er til einhver tegund af stuðlun. Hún er augljós á því að endurtekin eru orð, hrynjandi eða aðeins endingum orða er breytt, og stundum er hugsun endurtekin eða líkt og stuðlasett. Þessu hef ég reynt að halda, en seiðmagn portúgölskunnar og undiralda tilfinninganna hafa hnigið, sú saknað- 475
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.