Tímarit Máls og menningar - 01.02.1985, Blaðsíða 136

Tímarit Máls og menningar
árinnar sem glóir
í gegnum fætur hans á vaðinu.
Og hestinum finnst
að hann fljúgi! árblikið
spretti svanvængjað
út úr síðum hans báðum.
En lyftist ekki til flugs.
Fáskrúðugur bakkinn
er stutt undan.
Hann veður
vatnið og upp á þurrt.
Drepur tönnum í gras.
Geislarnir fjara
votir
út úr vængjalausum síðunum (1)
Þetta ljóð sýnir líka vel dýptina sem býr
í ljóðum Hannesar Péturssonar þrátt
fyrir einfalda og oft á yfirborðinu fjör-
litla framsetningu. I ljóðinu búa magn-
aðar tilfinningar og átök. Það má líta á
ljóðið um hestinn rauða sem túlkun á
draumsýnum og skynjunum hans, — um
stund finnst hestinum sem hann hafi
rofið þær takmarkanir sem náttúran hef-
ur sett honum, — hann flýgur! En ein-
ungis um stund því „geislarnir fjara votir
út“, — honum tekst ekki að yfirvinna
þær frekar en manninum! En list Hann-
esar Péturssonar er fólgin í því að stöðva
tímann einmitt á því augnabliki sem
þessar tilfinningar lifa með hestinum.
III.
Vængir, hestar. . .
hálfir draumar, minningar
þátíðarlausar stundir
og þó liðnar hjá.
Þessi einkunnarorð bókarinnar lýsa
henni mjög vel. Fyrri helmingur þeirra á
efnislega við um býsna mörg ljóðanna
og sá síðari hnykkir á einu meginstefi
þessarar bókar: eilífð mikilvægra
stunda. Þótt stundirnar líði hjá og verði
um leið hluti af fortíðinni, þá lifa samt
þær mikilvægu og varpa birtu fram á
veginn og á það líf sem framundan er.
Með svipuðum rökum slær Hannes
vopnin úr höndum dauðans ef svo má
segja, í glæsilegu ljóði er fjallar um
hinstu rök. Þar segir m. a.:
Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnarnir
honum yfir. (16)
Þessi óvænta en þó röklega hugsun má
ímynda sér að birti niðurstöðu af sífellt
átakameiri glímu skáldsins við endalok
lífs og dauða, sem síðustu tvær bækur
vitna um. Kannski hefur Hannes hér
bent á hið raunverulega framhaldslíf, —
menn lifa áfram í minningu annarra og
yfirstíga á þann hátt dauðleikann, sem
svo erfitt reynist að sætta sig við. Síðar í
bókinni kemur Hannes líka fram með
efasemdir við hina hefðbundnu trú á
framhaldslíf handan dauða:
Hví gæti það ekki verið
vilji Höfundarins —
tilgangur
sem oss tekst aldrei að skilja
að hver maður sofni
svefninum endalausa
hverfi til þagnarinnar
þaðan sem hann kom?
s
126