Tímarit Máls og menningar - 01.02.1985, Blaðsíða 114

Tímarit Máls og menningar
Frumtextinn
Hún þagði. Hún þagði meðan hún
tók teppið af rúmi sínu. Hún þagði
meðan hún gekk fyrir tvöfaldan rúm-
gaflinn og tók teppið af rúmi Péturs
og braut það kirfilega saman. Þegj-
andi sló hún knýttum hnefa á báða
kodda til að hrista upp í þeim dún-
inn. (81)
Þýðingin
Ho tagde. Ho tagde medan ho tok
av sengeteppet. Ho tagde medan ho
gjekk rundt dei to sengegavlane og
tok bort sengeteppet frá Peters seng
og la det fint saman. (55)
Konan þegir og lætur innibyrgða reiði sína og vanmátt bitna á mjúkum
koddunum sem láta hljóðlaust undan höggum hennar. Lýsingar á höndum
konunnar (og fótum karlanna) gegna miklu hlutverki í sögunni, þar sem þær
mynda ákveðið táknrænt mynstur. I setningunni sem þýðingin sleppir, eru
hendur konunnar tengdar þögn hennar og þolandastöðu, hún vill fá aðra til
að framkvæma. Hliðstæð mynd og um leið andstæð kemur síðan fyrir á
þeim hvörfum sögunnar þegar konan verður skyndilega að geranda með því
að berja í borðið í bókstaflegri merkingu, og af svo miklum krafti að
leigjandinn hrekkur við og hlýðir skipun hennar:
Hún heyrði varla svarið. Hún starði agndofa á knýttan hnefann. Hafði hún
virkilega sjálf barið í borðið? Bjó þá slíkur kraftur í þessiim hnefa? Höggið
bergmálaði enn í loftinu og hún hlustaði hugfangin á dirfskuna og áræðnina
sem í því bjó. Hún lyfti handleggnum hægt og varlega af borðinu án þess að
rétta úr hnefanum og þegar hún virti hann fyrir sér fann hún þennan nýja
kraft streyma þaðan og um sig alla. Þá efaðist hún ekki lengur um kraft sinn
og hún sló enn eitt bylmingshögg í borðið af einskærri gleði. (99)
Þessar tvær myndir af knýttum hnefa kallast með öðrum orðum á, og
merkingargildi þeirrar síðari minnkar ef þá fyrri vantar.
Eins hafa setningarliðir og einstök orð sópast burt í þýðingunni, og yrði
alltof langt mál að nefna nema fáein dæmi þess hér. I dæminu sem vitnað er
til hér að framan, verður skýr sviðsetning frumtextans óskýr við það eitt að
þýðingin sleppir eignarfornafni. I stað þess að láta konuna taka fyrst
„teppið af rúmi sínu“ og síðan af „rúmi Péturs“ eins og stendur skýrum
stöfum í sögunni, er hún í þýðingunni látin byrja á því að taka „sengetepp-
et“ af einhverju ótilteknu rúmi sem lesendur hljóta að sjá fyrir sér sem
hjónarúmið allt. Þegar hún svo fer til að taka teppið af rúmi Péturs gruggast
myndin, og lesendur þurfa annaðhvort að endurskoða afstöðu sína og lesa
efnisgreinina upp á nýtt eða gera ráð fyrir þriðja rúminu í herberginu,
einhverju sérrúmi Péturs.
104