Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Qupperneq 97

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Qupperneq 97
flutti hér á landi fyrir nokkrum árum, að enginn sem þekkti Duras á þessum árum kannist við að þetta ástarævintýri hafí átt sér stað. I bókinni segir hún að það hafi verið altalað meðal hvíta fólksins í Saigon og að dætrum þess hafi verið bönnuð öll samskipti við hana, en þegar við lítum nán- ar á frásögnina af Kínverjanum kemur í Ijós að það er annar blær yfír henni en öðrum í bókinni. Það er eins og allt sem tengist honum sé í einhvers konar móðu. Auk þess er sagan sjálf meira í ætt við það sem á sér stað í skáldsögum en raunveruleikanum: ríkur maður er heltekinn af ást til fátækrar stúlku en ytri aðstæður banna þeim að eig- ast. L’Amant er mjög snjöll bók. Ég held að Duras hafi viljað segja frá því þegar hún var að breytast í kynveru á unglingsárunum og öllu því flókna, óræða, ósegjanlega sem þá var að brjótast um í henni og á sveimi í kringum hana: sambandið við móðurina, bræðurna, vinkonur, fullorðna karlmenn sem allt í einu voru famir að renna til hennar girndaraugum. Það er ekki hægt að lýsa þessu í samfelldri frásögn, það er of brota- kennt, of sundurlaust, óhöndlanlegt, en skáldsagan um kínverska elskhugann, sem segir frá fyrstu kynlífsreynslunni og heyrir draumórunum til en ekki raunveruleikan- um, hefur þau áhrif að minningabrotin úr raunveruleikanum öðlast allt í einu merk- ingu. Hún lýsir þau upp eins og skip sem siglir að næturlagi í gegnum höfn lýsir upp báta sem liggja bundnir við bryggju, tunnur og kassa sem staflað hefur verið upp á hafnarbakkanum, húsin. Jafnvel getur hugsast að bjarmi frá skipinu nái að draga fram útlínur fjallsins sem gnæfír yfir þorp- ið. Það sem Marguerite Duras er að gera er mjög merkilegt frá bókmenntasögulegu sjónarmiði. Frá því Cervantes skrifaði sög- una af Don Kíkóta hefur skáldsagan snúist að miklu leyti um fólk sem er á valdi draum- óra en rekur sig á raunveruleikann. Don Kíkóti leggur til atlögu við risa en slæst í raun við vindmyllur. Duras hefur snúið þessu við. Hjá henni afhjúpar raunveru- leikinn ekki órana, heldur gefa órarnir veru- leikanum merkingu. Nathalie Sarraute gerir nákvæmlega hið sama þegar hún er að lýsa „undirsamræð- unum“, til dæmis í skáldsögunni Les Fruits d’or. Þar er hún að fást við ýmiss konar hliðar á fyrirbærinu bókmenntasnobb. Persónur í bókinni eiga að fara hitta rit- höfund sem þær dá mjög. Sarraute lýsir því sem á sér stað í hugum þeirra eins og um kafla úr riddarasögu eða ævintýri væri að ræða. Hetjurnar eru leiddar eftir stígum stráðum hvítri möl, um fagra garða, inn í töfrahöllina. Fyrir utan horfir fólkið með aðdáunaraugum á þennan fámenna hóp innvígðra sem verðskulda að hitta skáldið. Loks eru þær leiddar inn í sal þar sem bíður þeirra konungur andans, umkringdur hand- ritum sínum: rithöfundurinn. Hjá Sarraute afhjúpar veruleikinn ekki tálsýnina, heldur lýsir draumsýnin upp raunveruleikann. Alain Robbe-Grillet er að fást við áþekka hluti í sjálfsævisögu sinni. Hann erfæddur 1922 og er sennilega einna þekktastur af nýsöguhöfundunum og vafalítið sá róttæk- asti í tilraunum sínum með skáldsöguform- ið. Sögutími, sögusvið, sögupersónur, þess- ar föstu stærðir í hefðbundnum skáldsögum eru síbreytilegar í sögum Robbe-Grillets. I veröld hans tekur ein tálmyndin við af ann- arri og lesandinn veit aldrei hvar hann er staddur, hvert hann er að fara, né hvar hann stígur næst niður fæti. TMM 1991:1 87
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.