Tímarit Máls og menningar - 01.12.1994, Síða 66

Fundargerðarbók þjóðfundarins — endir.
Sjálfstæðisbaráttan skráði sjálfa sig inn í íslandssöguna um leið og hún
gerðist.
íslandssöguyfirlit var ekki skrifað eftir að sjálfstæðisbaráttan hófst þangað
til séra Þorkell Bjarnason á Reynivöllum gaf út Ágrip afsögu íslands árið 1880
á 144 blaðsíðum. Það vill svo vel til að séra Þorkell var engin sjálfstæðishetja.
Hann settist á þing fyrir Gullbringu- og Kjósarsýslu árið eftir að Islandssögu-
ágrip hans kom út, en fjórum árum seinna, árið 1885, snerist hann gegn
frumvarpi um endurskoðun stjórnarskrárinnar og féll eftir það út af þingi.10
Nokkrum árum síðar kom hann svo aftur á þing sem konungkjörinn. Þó
skipar sjálfstæðisbaráttan veglegt rúm í sögu Þorkels. Hann skiptir allri sögu
landsins í sex tímabil. Sjötta og síðasta tímabilið nær frá 1786 (afnámi
einokunarverslunar) til 1874. Þorkell kallar það frelsishreyftngatímabilið,u
skiptir því í tvennt, og síðari hlutinn er það sem við köllum nú fyrstu lotu
sjálfstæðisbaráttunnar, 1830-74. Fyrir kaflanum um þennan síðari hluta
stendur klausa sem frekar verður að kallast efnisyfirlit en fyrirsögn:12
Ráðgjafarþing sett í Danmörku, en embœttismannanefnd á íslandi,
ogsvosíðan alþingi. Latínuskólinn endrbættrogprestaskólisettr. Hin
tslenzka stjórnardeild stofnsett. Frjáls verzlun leidd í lög. Fjárkláðinn.
Stjórnarbótarmálið. Lög um stöðu íslands í ríkinu sett 1871. Lands-
höfðingjaembœttið stofnað 1872. Landið fær stjórnarskrá 5. jan.
1874. Þúsundárahátíðin.
64
TMM 1994:4