Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Qupperneq 38

ATLI HEIMIR SVEINSSON
mér er alveg sama. Ég er raunar ánægður, því eftir því sem meira er stolið frá
mér, fæ ég fleiri hugmyndir. Svona er Guð góður við mig og aðra.
í gamla daga voru tónskáld höfðingjar. Einu sinni henti það Pál ísólfsson,
- sem ekki var sérlega frumlegur og fór stundum óviljandi í smiðju til
annarra - að láta frá sér lagstúf, sem líktist grunsamlega lagi eftir Þórarin
Guðmundsson. Páll varð miður sín, þegar hann komst að þessu, hringdi í
Þórarin og spurði hvort hann mætti nú samt ekki nota lagið. Og Þórarinn
hnussaði, eins og hann var vanur, og sagði: „Það er alveg guðvelkomið, Páll
minn, og ef þú getur notað fleira eftir mig þá mátt þú það gjarnan!“ Þessir
herramenn voru höfðingjar og húmoristar, en ekki hagsmunaaðilar og
lögkrókamenn.
í vor er leið var frumflutt verk eftir mig í Erkitíð og á eftir sat ég fyrir
svörum og tók þátt í umræðum. Fyrsta spurningin var þessi: hvað hefur þú
gert til að aðlaga verk þín kröfum markaðarins? Svarið var: ekkert. Og þá
vildu menn vita hvað ég hefði gert til að falla áheyrendum í geð. Og svar mitt
var hið sama og áður: ekkert.
Þetta vildu viðmælendur mínir ekki fallast á að gæti verið mögulegt;
markaðurinn hlyti að ráða alltaf og allsstaðar, framboð og eftirspurn. Og
byrjuðu að tala um Haydn gamla; hann hefði verið mjög háður Markaðin-
um, hefði alltaf samið eftir pöntunum og þess vegna væri hann svona góður.
Það er erfitt að rökræða við óupplýsta dellumakara.
Ég hugsa um það eitt að gera góða tónsmíð, og geri það sem andinn blæs
mér í brjóst. Ég get ekki tekið neitt meðaltal af smekk væntanlegra áheyrenda,
ég veit ekki hvernig þeir eru, eða hverjir þeir eru og hvaða smekk þeir hafa.
Mitt er að yrkja, ykkar að skilja sagði gamli Gröndal. Og ég held að vænlegra
sé til árangurs að láta markaðinn elta sig, heldur en að reyna að elta hann.
Ég reyni að einbeita mér og hlusta á raddir huga og hjarta úr innsta djúpi
sálarinnar. Ekki á það sem utanaðkomandi aðilar æpa. Aðeins þannig held
ég að unnt sé að ffemja heiðarlega listsköpun.
Ég veit ekki hvernig góð tónlist á að vera nú á dögum. Alla vega er mér
ókleift að lýsa því í orðum hér og nú. Víst mætti reyna en það er efni í aðra
ritgerð.
36
TMM 1997:4