Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2011, Blaðsíða 18

18 | Fréttir 19.–21. ágúst 2011 Helgarblað
Umsóknarfrestur rennur út mánudaginn 3. október 2011, kl. 17.00.
Hér með eru auglýst til umsóknar starfslaun listamanna sem úthlutað verður árið 2012, í samræmi
við ákvæði laga nr. 57/2009.
Starfslaun eru veitt úr sex sjóðum, þeir eru:
1. launasjóður hönnuða
2. launasjóður myndlistarmanna
3. launasjóður rithöfunda
4. launasjóður sviðslistafólk
5. launasjóður tónlistarflytjenda
6. launasjóður tónskálda
Auk starfslauna er sjóðunum heimilt að veita ferðastyrki.
Sækja skal um listamannalaun á vef Stjórnarráðsins, vefslóðin er: http://umsokn.stjr.is
umsóknarfrestur er til kl. 17.00, mánudaginn 3. október 2011.
Rafrænt umsóknareyðublað fyrir listamannalaun verður aðgengilegt innan tveggja vikna.
Fylgigögn með umsókn sem ekki er hægt að senda rafrænt skulu berast skrifstofu stjórnar
listamannalauna, Hverfisgötu 54, 101 Reykjavík, fyrir kl. 17.00, mánudaginn 3. október 2011,
sé um póstsendingu að ræða gildir dagsetning póststimpils.
Hafi umsækjandi hlotið starfslaun áður, verður umsókn því aðeins tekin til umfjöllunar að
framvinduskýrslu vegna fyrri starfslauna hafi verið skilað til stjórnar listamannalauna, sbr. ákvæði
4. gr. laga um listamannalaun nr. 57/2009.
Einungis er unnt að sækja um starfslaun fyrir sama verkefni í einn sjóð.
Samkvæmt 3. gr. laga nr. 57/2009 er stjórn listamannalauna heimilt að færa umsóknir á milli
sjóða. Slíkt verður gert í samráði við umsækjanda.
Lög um listamannalaun og reglugerð er að finna á heimasíðu stjórnar listamannalauna:
www.listamannalaun.is
Nánari upplýsingar veittar á skrifstofunni í síma 562 6388.
Stjórn listamannalauna 18. ágúst 2011.
Starfslaun listamanna
Skrifstofa Stjórnar listamannalauna, Hverfisgötu 54, 101 Reykjavík
S. 562 6388, listamannalaun@listamannalaun.is, www.listamannalaun.is
E
f Hagsmunasamtök heimil-
anna hafa rétt fyrir sér um að
óheimilt hafi verið að upp-
reikna verðbætur á höfuð-
stól lána er ljóst að þúsund-
ir eða tugþúsundir Íslendinga eiga
inni gríðarlegar leiðréttingar lána af
hálfu fjármálastofnana. Í fjölmörg-
um tilfellum munar tugum milljóna
á eftirstöðvum lána, eftir því hvort
greiðslurnar eru verðbættar eða höf-
uðstóllinn. Á dæmigerðu húsnæðis-
láni, sem tekið var fyrir hrun, munar
10 milljónum á höfuðstólnum, eftir
því hvor reikniaðferðin er notuð.
Megi ekki verðtryggja höfuð-
stólinn
Hagsmunasamtök heimilanna hafa
komist að þeirri niðurstöðu að verð-
bætur sem lagðar séu við höfuð-
stól láns, eins og gert er við öll hefð-
bundin verðtryggð lán á Íslandi, eigi
sér ekki lagastoð. Samtökin sendu
á dögunum umboðsmanni Alþing-
is kvörtun. Hann sendi í kjölfarið
Seðlabanka Íslands bréf þar sem far-
ið er fram á að hann útskýri hvaða
lagastoð sé fyrir reglum bankans.
Þær kveða á um að höfuðstóll láns
skuli breytast í samræmi við vísitölu
neysluverðs, með öðrum orðum að
verðtryggja megi höfuðstólinn. Um-
boðsmaður Alþingis hefur bent á að
ákvarðanir stjórnvalda verði að eiga
sér lagastoð. Hagsmunasamtökin
segja að lög um vexti og verðtrygg-
ingu kveði á um að greiðslurnar skuli
verðtryggðar, ekki höfuðstóllinn.
Ætla að svara á réttum tíma
Þær upplýsingar fengust hjá Seðla-
banka Íslands í gær, fimmtudag, að
bankinn vilji síður taka þátt í efnis-
legri umræðu um málið á meðan
unnið er að svari við erindi umboðs-
manns Alþingis. Eðlilegt sé að svara
fyrirspyrjanda fyrst. Seðlabankinn
stefnir að því að svara erindinu inn-
an þeirra tímamarka sem beðið hafi
verið um en umboðsmaður Alþingis
óskaði eftir svörum fyrir 26. ágúst.
Fjölmargir með yfirveðsettar
eignir
Þeir sem eru með verðtryggð lán
hafa ekki farið varhluta af þeirri verð-
bólgu sem blossaði upp eftir efna-
hagshrunið. Höfuðstóllinn hækkaði
hratt og hátt hlutfall húsnæðiseig-
enda lenti í neikvæðri eiginfjárstöðu
og skuldaði meira en hægt var að
fá fyrir eignina. Þannig er það enn í
dag en bankarnir hafa boðið upp á
ýmsar leiðir til að leiðrétta yfirveð-
setningu upp að vissu marki. Þar má
nefna skuldaniðurfærslu niður í 110
prósent af markaðsvirði eignarinnar.
Ljóst er að ef verðtrygging höfuðstóls
reynist ólögleg gætu fjármálastofn-
anir hafa ofrukkað mikinn fjölda
fólks um margar milljónir króna.
Sláandi munur
DV fékk Nordik Finance, ráðgjafar-
fyrirtæki á sviði fjármála, til að reikna
út og bera saman hvernig höfuðstóll
20 milljóna króna fasteignaláns, sem
tekið var í ársbyrjun 2005, stæði nú
eftir því hvort höfuðstóllinn hefur
verið verðtryggður eða greiðslurnar,
eins og Hagsmunasamtök heimil-
anna segja að eigi að gera. Munur-
inn er sláandi. Miðað er við að lánið
beri 4,15 prósent vexti og sé til 25 ára.
Eftirstöðvar í dag, af þessu ímynd-
aða láni, væru 26,2 milljónir króna
miðað við þær reiknireglur sem gilt
hafa. Ef einungis greiðslurnar hefðu
verið verðbættar væru eftirstöðv-
arnar um 16,5 milljónir króna. Lán-
ið væri með öðrum orðum 58,8 pró-
sentum lægra og myndi lækka um
nærri 10 milljónir króna. Því eldra
sem lánið er, því meiri er munurinn.
Í stað þess að lánið hefði hækkað um
þrjár milljónir frá lántöku, myndi
það hafa lækkað um þrjár og hálfa
milljón. Ef marka má þetta er ljóst
að staða þeirra sem tóku verðtryggð
lán myndi gerbreytast, ef niðurstað-
an yrði sú að ólögmætt hafi verið að
verðtryggja höfuðstól.
Áhersla á afnám verðtrygg-
ingar
Þó er erfitt að leggja mat á áhrif og
umfang málsins ef Hagsmunasam-
tök heimilanna hafa erindi sem erf-
iði. Að því er fram hefur komið í frétt-
um hafa samtökin ekki reiknað út
hversu mikið hefur verið ofrukkað,
miðað við að ólögmætt sé að reikna
verðbætur á höfuðstólinn, enda yrðu
slíkir útreikningar ákaflega flókn-
ir. Samtökin krefjast þess fyrst og
fremst að verðtryggingin verði af-
numin, eins og Andrea J. Ólafsdótt-
ir, formaður samtakanna, hefur sagt.
Skuldarar ofrukkaðir
um margar milljónir
n Hagsmunasamtök heimilanna segja ólöglegt að verðtryggja höfuðstól lána n Segja bara
heimilt að verðtryggja greiðslur n Tíu milljónum munar á eftirstöðvum 20 milljóna láns frá 2005„ Í stað þess að
lánið hefði hækk-
að um þrjár milljónir frá
lántöku, myndi það hafa
lækkað um þrjár og hálfa
milljón.
Baldur Guðmundsson
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Svarar fyrirspurninni
Umboðsmaður Alþingis
hefur krafið Seðlabank-
ann um svör.
Gríðarlegur munur Ljóst er að ef rétt reynist hafa þúsundir eða tugþúsundir skuldara átt inni miklar leiðréttingar.