Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2011, Blaðsíða 25

Fréttir | 25Helgarblað 19.–21. ágúst 2011
því þá lét hann mig ekki í friði. Á
sínum erfiðustu tímum í hjóna-
bandinu var hann sem verstur
við okkur,“ segir hún en bætir
því við að það sé engin afsökun.
Að lokum gekk hún út úr
söfnuðinum og einangraðist.
„Ég átti erfitt með að treysta
fólki og vildi ekki umgangast
aðra. Því á ég enga vini, bara
kunningja. Ég hef oft verið ein-
mana en ég á æðisleg börn sem
hafa bjargað mér. Ég held að ég
sé bara skemmd eftir Gunnar. Í
fyrsta sinn sem ég var snert var
það af mági mínum, sem ég sá
sem eldgamlan karl, að nálgast
þrítugt.“
Hætti að syngja
Framkoma hans hafði slæm
áhrif á hana og hennar líf seg-
ir hún og þær allar segja hin-
ar. Hún heldur áfram: „Í dag
er ég andvökusjúklingur og hef
verið það lengi. Mínir læknar
meta það þannig að það sé
vegna þess að ég er þessi týpa
sem hefur alltaf byrgt vandann
inni. Ég talaði aldrei um það
sem var að þegar mér leið illa.
Hluti af því er að ég upp-
lifði mig aldrei sem verðuga
manneskju. Hann leyfði mér
aldrei að vaxa og viðurkenndi
það sem ég gerði vel heldur
var hann alltaf að nota það nei-
kvæða til að brjóta mig niður.
Hann notaði allt til þess að láta
okkur systurnar finnast eins
litlar og hægt var.“
Sigríður systir hennar tekur
undir það og segir að heimil-
islífið hafi líka haft slæm áhrif
á sjálfsmynd hennar. Móð-
ir hennar hafi gefið henni ást
og hlýju en framkoma Gunn-
ars hafi brotið hana niður. „Af
því að hann var alltaf að segja
að ég væri ekki nógu góð eða
vel gefin hefur mér alltaf fund-
ist ég vera lúser sem getur ekki
neitt. Enda hefur mér oft mis-
tekist það sem ég ætla mér.
Ég missti trúna á sjálfa mig
og vil meina að það hafi haft
áhrif á það að ég fór ekki í nám.
Þegar mér gengur vel er eins og
það komi upp einhver sjálfs-
eyðingarhvöt í mér og ég hætti
því sem ég er að gera, eins og
ég loki á framgang í lífi mínu.
Eitt dæmið um það er þegar ég
söng lag sem varð mjög frægt
og ég var í öllum blöðum en
hætti svo að syngja.“
Regluleg kvíðaköst
Thelma Ásdísardóttir, ráðgjafi
á Drekaslóð, sem hefur veitt
þeim vikulega handleiðslu frá
því að málið kom upp situr hjá
og fylgist með. Hún grípur inn
í og segir að þetta geti verið
ótti við árangur. „Því ef maður
nær árangri þá þarf maður að
geta staðið með því,“ segir hún
en þetta geti líka verið ótti við
hamingju, „því ef maður kann
ekki að vera hamingjusamur
getur hamingjan verið ógnvekj-
andi.“
Sigríður segir að henni hafi
aldrei þótt hún eiga það skil-
ið að vera hamingjusöm. „Mér
finnst bara að ég sé lúser og
þurfi að standa undir því,“ og
Thelma kinkar kolli: „Þetta er
mjög þekkt afleiðing ofbeldis.“
Valdís vill einnig koma því
á framfæri, þar sem ráðist hef-
ur verið að persónu hennar fyr-
ir það að hún hafi starfað sem
súludansmær, að það sé þekkt
afleiðing af kynferðisofbeldi
og kúgun að konur leiðist út
eitthvað slíkt, stripp, klám eða
vændi, sem hún stundaði þó
ekki.
Og eins og systir hennar á
Sigríður erfitt með að tengj-
ast fólki. Hún eignast vini en
bakkar svo og lokar á þá ef sam-
bandið verður of náið. Ólöf
Dóra þekkir það, þær voru
bestu vinkonur áður en Sig-
ríður lokaði á hana. „Ég fæ líka
reglulega kvíðaköst og nú síðast
um daginn.
Það sem gerðist inni á heim-
ilinu hefur litað allt mitt líf. Ekki
síst vegna þess að ég leit upp til
Gunnars. Ég setti hann á stall
og þegar hann brást mér brast
eitthvað innra með mér.“
Guði „blandað í allt“
Tengsl Helgu Bjarkar við Gunn-
ar voru aftur á móti engin þeg-
ar hún gekk í söfnuðinn. Hún
þekkti hann ekki einu sinni. En
á því átta ára tímabili sem hún
var í söfnuðinum fékk hún stöð-
ugt að heyra að hún væri ekki
nógu góð, segir hún: „Gunnar
sagði að ég væri feit, vitlaus, hitt
og þetta. Kveðjuorðin voru sögð
á samkomu áður en ég flutti til
Danmerkur, að ég væri að flytja
og það vissu það allir að í helvíti
væri töluð danska.
Eftir það hringdi hann
stundum í mig og var þá mjög
óviðeigandi í tali. Ég reyndi að
ýta honum frá mér án þess að
móðga hann en hann móðgaði
mig mjög illa. Það tók mig tvö ár
að vinna í mér, finna sjálfa mig
og sjá alla þessa misnotkun og
valdbeitingu. Ég sá þetta betur
þegar ég var farin burt. Og það
tók mig þessi tvö ár að fyrirgefa
sjálfri mér það að hafa verið
svona lengi þarna, ég skildi ekki
hvernig ég hafði getað það.“
Sólveig grípur orðið og segir:
„Maður var bara svo brotinn að
maður hafði ekki andlega orku
til þess að fara.“
Helga Björk heldur áfram:
„Þið munið líka hvernig kennsl-
an var. Guði var alltaf blandað
inn í allt og ef maður var með
uppsteyt þá var maður ósam-
mála Guði. Ég þurfti að læra að
aðskilja Guð og fólk, því Guð er
ekki í þessu fólki eða þessum
söfnuði. Um leið og ég þurfti að
finna hann
aftur þurfti
ég að átta
mig á því að ég er bæði falleg og
góð og get gert það sem ég vil.
Ég á allt gott skilið.“
Sólveig grípur inn í og seg-
ir að mörgum hafi reynst erfitt
að skilja af hverju Gunnar sneri
upp á hendurnar á Helgu Björk.
Hún útskýrir það með því að
Gunnar hafi mætt fólki þar sem
það var sterkast og bugað það
þar. Þannig hafi hann náð að
brjóta fólk niður.
Eitraði fyrir trúnni
Eftir þetta hefur Helga Björk
ekki getað hugsað sér að fara
aftur í söfnuð og það hefur Ólöf
Dóra ekki heldur getað gert.
„Upplifun mín af Krossinum
var eins og eitur fyrir mína trú.
Trúin er eins og annað í lífinu, ef
þú ræktar það ekki, þá fer það.
Eftir það sem ég gekk í gegnum
þarna hafði ég ekki áhuga á að
rækta trúna og missti hana með
tímanum. Ég er trúlaus í dag.
Kannski er þetta ekki eina
ástæðan fyrir því. Ég er vísinda-
manneskja og í vísindunum er
ekki mikið pláss fyrir trú.“
Þó að saga hennar sé kannski
einna grófust, eins og fram kom
í bréfi sem hún sendi á fjöl-
miðla síðasta föstudag und-
ir yfirskriftinni „Leyst úr lyga-
flækju“ og lesa má á dv.is, segir
hún að Gunnari hafi ekki tekist
að brjóta sig alveg niður. „Ég gat
farið og slitið öll tengsl. En ég
finn fyrir biturð þegar ég hugsa
um það sem Gunnar gerði mér.
Smám saman rann það upp
fyrir mér hvað hann virkilega
gerði mér og hvernig hann mis-
notaði aðstöðu sína gagnvart
mér. Eftir því sem ég þroskað-
ist, því reiðari varð ég, og þar
sem reiðin hefur setið í mér hef
ég sagt fjölmörgum frá þessu.
Þar sem ég var enn reið þegar
ég steig fram fannst mér svaka-
legur léttir að skila skömminni.
Í öll þessi ár fann ég fyrir því að
ég bar hana, þetta lá á mér og
var eins og hnútur í hjarta mér.
Í tuttugu ár hef ég borið þessa
skömm en hún er ekki mín.“
„Ég var skíthrædd“
Það að stíga þetta skref hefur þó
verið langt frá því að vera auð-
velt. Undanfarnir átta mánuðir
hafa verið erfiðir, bæði fyrir þær
og þeirra fjölskyldur. „Það að
við Valdís værum farnar að tala
saman lak í börnin hans Gunn-
ars. Um leið byrjaði hann að
hringja í mig og hringdi stöð-
ugt,“ segir Sigríður. „En ég ætl-
aði aldrei með þetta mál í fjöl-
miðla. Síðan komu fréttir af
því í fjölmiðlum að þau óttuð-
ust áburð sjö kvenna út af bók-
inni hennar Jónínu og héldu
neyðarfund í Krossinum vegna
málsins. Fjölmiðlar fóru svo að
hringja og þá brotnaði ég niður
og grét. Ég vissi ekki hvað ég var
komin út í, hvað ég ætti að segja
eða gera. Ég var skíthrædd.
Auðvitað hafði þetta áhrif á
alla fjölskylduna. Sonur minn
er tíu ára gamall og skynjar al-
veg að það er eitthvað að ger-
ast þótt ég ræði þetta ekki við
hann.“
Ásta Knútsdóttir, talskona
hópsins, er líka á staðnum.
Hún grípur orðið: „Þessar til-
raunir til þöggunar urðu til þess
að konurnar urðu að fara fram
með þetta, því það var ekki
stundlegur friður fyrir Gunnari,
Jónínu og syni Gunnars.“
Álag á börnin
Bæði Sólveig og Hanna Rúna
fundu líka fyrir því. Daginn
sem neyðarfundurinn var hald-
inn í Krossinum hringdi Gunn-
ar fyrst, segir Sólveig. „Hann
spurði hvort ég væri ein af þess-
um konum sem ætluðu að taka
hann af lífi án dóms og laga.
Hann sagði líka að hann hefði
aldrei snert aðra konu eins og
hann snerti mig. Ég sagði hon-
um að ég vildi ekki að systir mín
færi ein í gegnum þetta mál og
„Við stöndum með
sannleikanum“
„Ef hann er eins
mikill maður og
hann vill vera láta, þá
tekur hann við þess-
ari skömm, við erum
búnar að skila henni.
KONURNAR 7
NAFN: Sigríður Guðnadóttir.
STARF: Tryggingaráðgjafi.
TENGSL VIÐ KROSSINN: Fyrrverandi mágkona
Gunnars. Bjó með móður sinni í sama húsi og Gunnar
og fjölskylda hans frá fjórtán ára aldri. Er skráð í
CTF-söfnuðinn en hefur ekki sótt samkomur um
mánaðaskeið.
SAGÐI: Vinkonu sinni og fyrrverandi eiginmanni Sól-
veigar.
VITNISBURÐUR HENNAR: „Ég var fjórtán ára þegar Gunnar byrjaði að
áreita mig. Hann kom ítrekað inn í herbergið mitt og var ósæmilegur
í framkomu, settist á rúmstokkinn, káfaði á mér utan klæða sem og
innan. Áreitið vatt upp á sig og á tímabili gat ég varla hitt hann án þess
að hann áreitti mig, klipi í rass eða brjóst eða kæmi með óviðeigandi
athugasemdir. Ég hætti að mæta í Krossinn þegar ég varð 21 árs og
var þar af leiðandi ekki eins mikið í kringum hann. Eftir það mætti ég
stundum á samkomur og það hafa komið tímabil þar sem ég mæti
reglulega.“
AF HVERJU STEIG HÚN FRAM: „Ég heyrði af því að Valdís hefði líka lent
í Gunnari og þá brutust upp á yfirborðið allar þessar tilfinningar sem
höfðu kraumað í mér undir niðri. Ég talaði við hana en við ætluðum
aldrei með málið í fjölmiðla. En það lak til barnanna hans að við
værum að tala saman og í kjölfarið hringdu Gunnar og Jónína stans-
laust í mig og álagið var svo mikið að ég var að kikna undan því. Þannig
að ég hringdi í Sollu systur mína og sagði henni frá þessu og að ég vissi
ekki hvað ég ætti að gera. Þá sagði hún mér frá sér. Síðan fréttist þetta
og Jónína og Gunnar fóru í blöðin og sögðu að þau ættu von á því að
hópur kvenna myndu stíga fram með lygasögur út af bókinni hennar.“
NAFN: Sólveig Guðnadóttir.
STARF: Öryrki.
TENGSL VIÐ KROSSINN: Fyrrverandi mágkona Gunnars.
SAGÐI: Vinum sínum.
VITNISBURÐUR HENNAR: „Ég var mikið á heimili
Gunnars og Ingu þegar ég var unglingur því þau bjuggu
rétt hjá skólanum og hjálpaði þeim stundum að passa.
Gunnar áreitti mig fyrst þegar ég var þrettán ára og
káfaði þá á brjóstunum á mér. Ég fraus og varð hrædd og vissi ekki í hvorn
fótinn ég ætti að stíga. Áreitið var síendurtekið, káf, kjass, misbeiting
valds og vanvirðing.“
AF HVERJU STEIG HÚN FRAM: „Það verður að stoppa þessa framkomu.
Hann verður að fá hjálp því hann er greinilega svo galgopalegur að eðlis-
fari að hann getur ekki hjálpað sér sjálfur og særir fólk. Hans framkoma
gagnvart mér fór yfir öll velsæmismörk og hafði djúp áhrif á mig og mitt
líf.“
NAFN: Jóhanna Sigrún Jónsdóttir, kölluð Hanna Rúna.
STARF: Leikskólakennari.
TENGSL VIÐ KROSSINN: Tengist Gunnari og fyrrverandi
konu hans fjölskylduböndum og bjó á heimili þeirra um
átján ára aldur. Byrjaði í Krossinum fimmtán ára og var
þar í þrjátíu ár. Er nú utan trúfélaga.
SAGÐI: Vinkonum sínum, móður, eiginmanni og
tengdafjölskyldu.
VITNISBURÐUR HENNAR: „Gunnar byrjaði að áreita mig þegar ég var
sautján ára. Þegar ég bjó á heimili hans kom hann inn í herbergið mitt að
næturlagi, fór undir sængina mína og áreitti mig kynferðislega.“
AF HVERJU STEIG HÚN FRAM: Sagan fór víða og Sigríður heyrði af henni.
„Hún ákvað að deila sinni reynslu með mér og ég sagði henni frá mér.
Þremur vikum síðar hitti ég Ástu og ákvað að stíga fram og segja mína
sögu.“
NAFN: Ólöf Dóra Bartels, kölluð Ollý.
STARF: Er með doktorsgráðu í stofnerfðafræði og
kennir bæði í Háskóla Íslands og framhaldsskóla.
TENGSL VIÐ KROSSINN: Sótti samkomur með for-
eldrum sínum í söfnuði sem hét Nýtt líf frá tólf ára
aldri. Þegar Gunnar tók við sem forstöðumaður hættu
þeir en hún hélt áfram, meðal annars vegna þess að
hún var búin að eignast svo góðar vinkonur þar, eins og
Sigríði Guðnadóttur. Hún hætti í Krossinum árið 1987 og hefur staðið utan
trúfélaga síðan.
SAGÐI: Vinum, vandamönnum og foreldrum og skráði þetta einnig í dag-
bókina sína á sínum tíma.
VITNISBURÐUR HENNAR: „Gunnar byrjaði að áreita mig munnlega þegar
ég var fimmtán ára gömul. Ég man það svo glöggt af því að ég var svo
hissa á því að fullorðinn maður gæti talað svona við mig. Ég var nýkomin
að utan þar sem ég hafði tekið út þroska þegar hann mætti mér og sagði:
„En hvað þú ert orðin mikil kona!“ með þeim hætti að mér fannst ég
skítug. Áreitið hélt áfram, hann talaði um brjóstin, rassinn og líkamann á
mér og ég var nítján þegar hann fór að áreita mig líkamlega. Ég geri betur
grein fyrir þessu í greininni sem ég sendi frá mér í síðustu viku,“ segir hún
en þar segir hún meðal annars að Gunnar hafi stungið fingri upp í leggöng
hennar eins og sjá má í kjallaragrein á dv.is.
AF HVERJU STEIG HÚN FRAM: „Á sínum tíma varð vinkona mín vitni að
því sem var að gerast. Hún var mjög góð vinkona mín og sá hvernig mér
leið þannig að hún gekk á mig þar til ég sagði henni frá því að Gunnar
væri að áreita mig kynferðislega. Hún hringdi svo í mig í haust og lét
mig vita að það væri einhver ólga í Krossinum vegna þess að konur sem
Gunnar hefði áreitt væru farnar að tala saman. Hún vissi ekki meira en
skömmu síðar fékk ég annað símtal með sömu skilaboðum. Þetta var
mikið áfall fyrir mig og ég grét. Sársaukinn kom fram og ég hugsaði
minn gang. Síðan fékk ég skilaboð frá Jónínu Ben sem bað mig um að
hitta sig, en ég vann fyrir hana á árunum 1986–1990 í stúdíó Jónínu og
Ágústu en hef ekki haft samband við hana í rúm tuttugu ár. Það sló mig
rosalega og mér fannst hún vera að draga mig inn í málið. Svo ég hringdi
í Siggu og spurði hvað væri að gerast. Eftir það hittumst við á kaffihúsi
og ég ákvað að stíga fram en þá höfðu þær þegar gert það. Sama dag og
ég hitti hana aftur með Ástu var Kastljósviðtal við Gunnar og þær systur
og þá fyrst varð ég reið. Ég skrifaði minn vitnisburð yfir helgina og hann
var birtur á þriðjudegi.“ Framhald á næstu opnu
„Ég átti erfitt
með að
treysta fólki og vildi
ekki umgangast
aðra. Því á ég enga
vini, bara kunningja.
Ég hef oft verið
einmana.