Peningamál - 01.09.2005, Blaðsíða 58

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
3
58
hér á landi hefur hins vegar verið að meðaltali nokkuð yfi r markmiðinu
á þessu tímabili og skipar Ísland sér í fl okk með Brasilíu, Mexíkó og
Suður-Afríku en þar hefur verðbólga verið að meðaltali hvað mest yfi r
markmiðinu. Annar dálkur töfl unnar sýnir jafnframt staðalfrávik frá-
vika frá markmiði (eða miðgildi bilmarka). Staðalfrávikið er um 2,3%
hér á landi, en að meðaltali um 1,6% í landasafninu öllu en aðeins um
1% meðal iðnríkjanna átta í landasafninu.
Seðlabanki Íslands virðist því við fyrstu sýn vera í hópi þeirra
seðlabanka sem lakast hefur gengið að halda verðbólgu við mark-
mið: einungis í fi mm löndum er staðalfrávikið hærra en hér, og er
ekkert þeirra iðnríki. Þó eru nokkur atriði sem þarf að hafa í huga í
þessum sam anburði sem öll skýra að hluta hvers vegna Ísland kemur
ekki betur út í samanburðinum. Í fyrsta lagi miðast verðbólgumark-
miðið hér á landi við vísitölu neysluverðs í heild. Eins og áður hefur
komið fram miða nokkrir aðrir seðlabankar markmiðið við verðvísitölu
sem mælir undirliggjandi verðbólgu, sem í eðli sínu sveifl ast minna
en vísitala neysluverðs í heild. Í öðru lagi hefur fjöldi seðlabanka í
sam an burðinum breytt verðbólgumarkmiði sínu reglulega á tímabil-
inu, jafn vel með hliðsjón af verð bólguhorfum, einmitt til þess að
minnka líkur á frávikum frá markmiði. Dæmi um þetta eru t.d. breyt-
ingar á verð bólgumarkmiði seðlabanka Brasilíu og Kólumbíu undan-
farin ár. Að lokum er rétt að hafa í huga að sumir seðlabankanna
settu sér ekki tölulegt markmið fyrr en nokkrum árum eftir að þeir
tóku formlega upp verðbólgumarkmið til þess að leyfa verðbólguskoti
sem rekja mátti til ójafnvægis undir fyrri peningastefnu að hjaðna.
Dæmi um þetta eru seðlabankar Suður-Kóreu og Svíþjóðar eftir að
Frávik verðbólgu frá verðbólgumarkmiði
Tíðni Meðalstærð Lengd
Meðalfrávik Staðalfrávik verðbólgu tölugilda frávika
frá markmiði frávika frá utan þol- frávika utan þolmarka
(%) markmiði (%) marka (%) þolmarka (%) (ársfjórðungar)
Land
Ástralía 0,2 1,1 51,0 0,8 4,2
Brasilía 3,3 4,1 64,0 3,3 5,3
Bretland 0,0 0,4 0,0 - -
Chíle 0,0 1,5 43,0 1,2 4,3
Filippseyjar -0,4 2,4 86,0 1,9 6,0
Ísland 1,7 2,3 33,0 1,7 3,0
Ísrael 0,0 2,8 82,0 1,8 6,4
Kanada -0,4 1,0 37,0 0,6 2,0
Kólumbía -0,3 1,9 40,0 1,0 4,0
Mexíkó 2,3 1,6 73,0 0,5 4,0
Noregur -1,1 1,2 61,0 1,0 11,0
Nýja-Sjáland 0,2 0,8 19,0 0,3 3,0
Perú -0,5 1,4 43,0 1,0 3,0
Pólland 0,0 2,6 74,0 1,6 5,0
Suður-Afríka 1,6 2,3 50,0 2,1 7,0
Suður-Kórea -0,6 1,7 46,0 1,3 3,3
Sviss -0,1 0,5 5,0 0,0 1,0
Svíþjóð -0,9 1,1 48,0 0,8 6,7
Taíland -1,1 0,5 0,0 - -
Tékkland -1,9 2,0 81,0 1,8 5,5
Ungverjaland 1,0 1,5 33,0 2,0 5,0

Meðaltal allra ríkja 0,2 1,6 46,0 1,3 4,7
Meðaltal iðnríkja 0,0 1,1 32,0 0,7 3,9
Meðaltal annarra ríkja 0,3 2,0 55,0 1,5 4,5