Peningamál - 01.03.2007, Blaðsíða 20

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
20
Væntingar um að stýrivöxtum verði haldið háum lengur en áður
var gert ráð fyrir
Breytingar á framvirka vaxtaferlinum benda til þess að fjárfestar
vænta nú að stýrivextir verði hækkaðir lítillega áður en þeir taka að
lækka. Orðið hefur töluverð breyting frá ferlinum sem birtur var í
síðustu Peningamálum. Þá mátti lesa út úr framvirkum vöxtum að
fjárfestar væntu þess að stýrivextir myndu ekki hækka frekar. Líklegt
er þó að ekki séu uppi væntingar um stýrivaxtahækkanir heldur
megi að mestu leyti skýra breytingarnar með lausafjárskorti á pen-
ingamarkaði undanfarnar vikur. Hann hefur leitt til þess að vextir á
peningamarkaði hafa verið mjög háir, jafnvel hærri en daglánavextir
Seðlabankans.1 Seðlabankinn greip til ráðstafana til að stuðla að
eðlilegri vaxtamyndun á peningamarkaði sem fólust í því að leyfa
viðskiptabönkunum að nota nokkra flokka krónubréfa sem veð í við-
skiptum við bankann.
Lausafjárskorturinn á peningamarkaði hefur torveldað túlkun
væntinga um framvindu stýrivaxta út frá fólgnum framvirkum vöxt-
um. En hvað sem líður óvissu um marktækni breytinga á skemmri
enda framvirka vaxtaferilsins virðist ótvírætt að fjárfestar gera nú ráð
fyrir að stýrivöxtum verði haldið háum lengur en þeir reiknuðu með
fyrir fjórum mánuðum líkt og sjá má á mynd III-2. Eins og áður hefur
verið fjallað um í Peningamálum hefur eftir spurn eftir óverðtryggð-
um skuldabréfum samhliða útgáfu krónubréfa valdið því að fólgni
framvirki vaxtaferillinn hefur líklega ekki endur speglað nægjanlega
vel væntingar fjárfesta um þróun stýrivaxta. Þrátt fyrir töluverða
útgáfu krónubréfa sl. mánuði virðist sem áhrif hennar á ávöxtun
óverðtryggðra skuldabréfa hafi dvínað og gæti það skýrt að hluta
hækkun framvirkra vaxta frá útgáfu síðustu Peningamála.
Framvirkir vextir út frá ávöxtun í skiptasamningum í tengslum
við krónubréfaútgáfuna benda einnig til þess að væntingar markaðs-
aðila hafi breyst og þeir geri nú ráð fyrir að vöxtum verði haldið háum
lengur en áður. Ferillinn gefur reyndar til kynna væntingar um að
stýrivextir verði hækkaðir enn frekar en líklega liggur fyrrnefnd skýr-
ing þar að baki, þ.e.a.s. lausafjárskortur á peningamarkaði. Nokkrir
erlendir greinendur hafa þó spáð vaxtahækkun. Úr framvirkum vöxt-
um í skiptasamningum má lesa að fjárfestar geri ráð fyrir að vöxtum
verði haldið háum aðeins lengur en ef miðað er við framvirka vexti
sem eru reiknaðir út frá ávöxtun á innlendum peninga- og skulda-
bréfamarkaði.
Áhrif peningastefnunnar á óverðtryggða vexti hafa aukist
Líklegt er að breyttar væntingar um stýrivexti eigi þátt í því að nú er
aftur orðið betra samræmi milli ávöxtunarkröfu óverðtryggðra rík-
isbréfa og yfirlýsinga Seðlabankans í síðustu heftum Peningamála.
Einnig virðist kröftug krónubréfaútgáfa undanfarna mánuði hafa
haft minni eftir spurnaráhrif á skuldabréfamarkaði en áður. Frá því
1. Nánar er farið yfi r ástæður lausafjárskorts sem gert hefur vart við sig á millibankamarkaði
í kafl anum Fjármálamarkaðir og aðgerðir Seðlabankans.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd III-2
Stýrivextir Seðlabankans samkvæmt
framvirkum vöxtum og spám greiningaraðila
September 2006 - desember 2009
Spá greiningaraðila PM 2007/1
Framvirkir vextir PM 2007/1
Spá greiningaraðila PM 2006/3
Framvirkir vextir PM 2006/3
%
4
6
8
10
12
14
16
200920082007
Heimildir: Reuters, Seðlabanki Íslands.
Mynd III-3
Stýrivextir Seðlabankans samkvæmt
framvirkum vöxtum
Febrúar 2007 - desember 2009
Framvirkir vextir út frá millibankavöxtum
og ríkisskuldabréfum
Framvirkir vextir út frá ávöxtun skiptasamninga
%
4
6
8
10
12
14
16
200920082007
Mynd III-4
Erlend skuldabréfaútgáfa í krónum og
vaxtaþróun1
Ágúst 2005 - mars 2007
Ma.kr.
1. Gögn til og með 27. mars 2007.
Heimildir: Reuters, Seðlabanki Íslands.
Útgáfa erlendra skuldabréfa (v. ás)
Stýrivextir (h. ás)
RIKB 07 0209 (h. ás)
RIKB 08 0613 (h. ás)
%
0
10
20
30
40
50
60
70
7,00
8,25
9,50
10,75
12,00
13,25
14,50
15,75
200720062005
RIKB 10 0317 (h. ás)
RIKB 13 0517 (h. ás)
RIKB 08 1212 (h. ás)