Peningamál - 01.03.2007, Blaðsíða 51

Peningamál - 01.03.2007, Blaðsíða 51
ÞRÓUN OG HORFUR Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM P E N I N G A M Á L 2 0 0 7 • 1 51 0,45 prósentum til lækkunar vísitölunnar í maí árið 2005. Áhrifi n á mælda verðbólgu gengu til baka í maí árið 2006 með tilheyrandi hækkun tólf mánaða húsnæðisverðbólgu. Verðstríð á matvörumarkaði á vormánuðum ársins 2005 var önnur uppspretta grunnáhrifa. Þá ríkti tímabundið mikil samkeppni um markaðshlutdeild og lækkaði verð á mat- og drykkjarvöru um 10% á fjórum mánuðum. Áhrifi n námu 1½ prósentu til lækkunar vísitölu neysluverðs. Tólf mánaða lækkun matvöruverðs nam 1% í janúar árið 2006, áður en grunnáhrif verðlækkana árið áður komu fram, en í maí nam tólf mánaða hækkun matvöruverðs rúmlega 10%. Mismuninn má að miklu leyti rekja til grunnáhrifa. Grunnáhrif framundan á árinu 2007 Grunnáhrif munu hafa veruleg áhrif á þróun mældrar verðbólgu á árinu 2007. Á tímabilinu mars til júní í fyrra hækkaði vísitala neyslu- verðs mánaðarlega um 1-1,45%. Húsnæðisverðbólga og verð- hækkun innfl uttrar vöru, einkum nýrra bifreiða og bensíns, höfðu mestu áhrifi n til hækkunar vísitölunnar á þessum tíma, eða alls 2,6 prósentur. Á næstu mánuðum munu áhrif þessara verðhækkana hverfa úr tólf mánaða verðbólgumælingum. Verðbólgan mun því lækka að öðru óbreyttu. Sveifl ur í bensínverði höfðu töluverð áhrif á verðlagsþróun árið 2006. Bensínverð hækkaði nánast samfellt fyrri hluta ársins en tók síðan að lækka um haustið. Á heildina höfðu verðbreytingar bensíns aðeins 0,25 prósentna áhrif til hækkunar vísitölu neysluverðs yfi r sl. ár. Grunnáhrifi n vega því ekki þungt á heildina litið yfi r árið 2007 heldur frekar í þróun milli einstakra mánaða. Hins vegar, að gefnu óbreyttu bensínverði út árið 2007, munu grunnáhrifi n sem eru fram- undan draga töluvert úr tólf mánaða verðbólgu það sem af er ársins, einkum fram á haust. Lækkun óbeinna skatta í mars 2007 Aðgerðir stjórnvalda til lækkunar óbeinna skatta og vörugjalda á matvæli og fl eiri vörutegundir komu til framkvæmda nú í mars. Áhrif til lækkunar mældrar verðbólgu námu 1,4 prósentum. Líklegt er að einhver áhrif komi einnig fram á næstu mánuðum. Mæld verðbólga lækkar tímabundið, eða þar til að áhrif verðlagslækkunarinnar á tólf mánaða verðbólgu hafa gengið yfi r að ári loknu. Grunnáhrif- in munu leiða til þess að mæld verðbólga hækkar töluvert aftur á vormánuðum ársins 2008. Seðlabankar horfa jafnan fram hjá fyrstu umferðar áhrifum breytinga á neyslusköttum á verðbólgu, enda fela þau ekki í sér að undirliggjandi verðbólguþrýstingur breytist. Þetta er hægt að gera með því að reikna vísitölu án þessara áhrifa, eða einfaldlega horfa til lengri tíma en eins árs, þegar grunnáhrifi n verða komin fram. Heimildir ECB. (2005). Base effects and their impact on HICP infl ation in early 2005. Monthly Bulletin January: 31-33. ECB. (2007). The role of base effects in driving recent and prospective develop- ments in HICP infl ation. Monthly Bulletin January: 33-35. -2,0 -1,5 -1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 200720062005 Grunnáhrif1 Mánaðarleg prósentubreyting árstíðarleiðréttrar verðbólgu Mynd 1 Framlag grunnáhrifa til mældrar verðbólgu janúar 2005 - desember 2007 % 1. Framlag grunnáhrifa er frávik mánaðarlegrar %-breytingar vísitölu neysluverðs ári áður frá meðaltali síðustu fimm ára. Heimild: Seðlabanki Íslands.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Peningamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.