Skírnir - 01.09.1990, Qupperneq 273

SKÍRNIR
FREGNIR AF BÓKUM
525
með allóvenjulegum rúnastöfum. Barnes telur þessa rúnastafi vísbendingu
um að bóklærðir menn hafi komið nærri, og reyndar álítur hann að sumir
stafanna gætu bent til þess að íslendingur hafi verið þar á meðal.
I grein sinni skrifar Jan Ragnar Hagland um rúnir frá allt öðrum og sýnu
nálægari tíma. Hér er um að ræða rúnaáletranir frá síðustu öld og þessari sem
gerðar voru af íbúum Karmsunds í Noregi, en þeir iðkuðu þessa fornu rit-
mennt óvenju lengi.
Líkt og Michael P. Barnes leggur Peter Foote leið sína á slóðir Orkn-
eyinga. I grein sinni ræðir hann um formála meistara Roðberts að Magnús
sögu Eyjajarls og leiðir rök að því að hann hafi þegið hugmyndir frá Thomas
sögu erkibiskups eftir Vilhjálm af Kantaraborg.
Þar með er ekki allt sagt frá Orkneyingum. Meðal þriggja greina í afmælis-
riti Finns Hodnebos sem fjalla um dróttkvæði á einn eða annan hátt er grein
Vésteins Ólasonar um kveðskap Rögnvalds Kala Orkneyjajarls. Vésteinn
dregur hér ekki aðeins upp mynd af skáldi sem hugði einkar vel að bragþáttu,
heldur líka af hámenntuðum höfðingja sem hafði í senn næmt auga fyrir
umhverfi sínu og lífi og örlögum manna hér á jörð.
Um annan listamann í hinni vammi firrðu íþrótt fjallar Hallvard Lie.
Hann lætur hugann reika til síðustu æviára Egils Skallagrímssonar og vísna
skáldsins frá þessum tíma. Þessar vísur túlkar Lie á nokkuð annan hátt en
venja hefur verið hingað til, og dregur á þann hátt upp allnýstárlega mynd af
skáldinu og víkinginum ellihruma. Auk þess að vera skemmtilegar hafa
túlkanir Lies þann ótvíræða kost að þær byggja ekki jafnmjög og áður á leið-
réttingum kveðskapar.
I grein sinni ræðir Ottar Gronvik um einn kafla Heimskringlu Snorra
Sturlusonar sem sumir hafa reyndar einnig talið höfund Egils sögu. í þessum
kafla er sagt frá blótveislu Sigurðar Hlaðajarls og tilgreind dróttkvæð vísa um
atburðinn eftir íslendinginn Kormák Ögmundarson. Út frá því hvernig
lausamálstexti og vxsa tengjast leitast Gronvik við að varpa ljósi á vinnubrögð
Snorra sem sagnaritara og listamanns og sýna hvernig hann beinlínis spinnur
efnið af einstökum þáttum vísunnar.
Vinnubrögð norræns konungasagnaritara eru einnig umræðurefni Hall-
vards Mageroys. Grein hans fjallar um Böglungasögur sem segja frá norskum
konungum tímabilsins 1202-1227. Út frá listrænum eða bókmenntalegum
einkennum telur Mageroy að hér hafi upphaflega verið um að ræða verk eins
höfundar en ekki tveggja eins og stundum hefur verið haldið fram.
í tveim greinum velta höfundar fyrir sér þjóðerni tveggja norrænna
hetjusagnaþýðinga sem oftast hafa verið taldar norskar. Höfundar draga
þessar skoðanir hins vegar í efa og beita einkum orð- og stílfræðilegum rök-
um. Þannig leiðir Alfred Jakobsen líkur að því að þýðandi frönsku
riddarasögunnar um Erex Artuskappa hafi verið íslenskur en ekki norskur.
Stefán Karlsson kemst að sömu niðurstöðu um þýðanda Karlamagnús
sögu í grein sinni. Þessar ályktanir þeirra Jakobsens og Stefáns eru að mörgu
leyti býsna áhugaverðar fyrir íslendinga, ekki aðeins vegna þess að þær verða
til þess að auka nokkuð hlut forfeðra okkar í norrænni sagnagerð, heldur líka