Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Blaðsíða 70

Jónas Gíslason
Kristniboðsköllun Ólafs kom strax á unglingsárunum, en Jóhann fékk
sína köllun úti í Noregi, eins og fyrr greinir. Hugur beggja stóð til
mennta, en báðum virtust flestar bjargir bannaðar.
Ólafur kynntist trúuðum norskum skipstjóra norður á Siglufirði, sem
hjálpaði honum að komast til Noregs. Þessi skipstjóri var þátttakandi í
starfi Norska lútherska kristniboðssambandsins. Það var því eðlilegt, að
Ólafur gengi á kristniboðaskóla þess félags á Fjellhaug í Osló.
Jóhann kynnist hins vegar Ólafíu Jónsdóttur, sem kom honum í
samband við fólk, sem tók þátt í starfi Norska kristniboðsfélagsins, eins
og fyrr segir. Báðir völdu sér starfsvettvang í Kína og voru þar jafnlengi,
tvö starfstímabil eða alls 14 ár.
Loks er þess að geta, að báðir gengu þeir að eiga norska konu. Þær
komu báðar frá heimili, þar sem mikill áhugi var á kristniboði. Og báðar
urðu svo tengdar Islandi, að þær hafa kosið að eiga hér ævikvöld.
Þannig atvikaðist það, að þessir tveir frumherjar íslenzkra kristniboða
unnu ekki í samstarfi við sama norska kristniboðsfélagið. Má telja, að það
hafi verið íslandi hollt að tengjast báðum þessum tveimur stærstu
kristniboðsfélögum Norðmanna.
Kristniboðinn
Þau Astrid og Jóhann fóm til Kína árið 1939, eins og fyrr segir. Þá voru
erfiðar aðstæður þar í landi. Styrjöldin milli Kínverja og Japana hafði
geisað um árabil og Kínverjar farið halloka.
Þegar heimsstyrjöldin skall á, jukust erfiðleikamir enn. Þau urðu að
yfirgefa kristniboðsstöðina, þar sem þau höfðu starfað, og fylgja
kínversku stjóminni á undanhaldi hennar langt inn í landið, allt vestur til
Chungking.
Ekki mun ofmælt, að þau hafí slitið sér út við þessar aðstæður. Einkum
mun það hafa komið fram á heilsu Jóhanns, sem náði sér aldrei fyllilega
eftir þessa erfiðleika.
Þau hjón fóm í hvíldarleyfi heim til íslands 1946 og dvöldust heima
um tveggja ára skeið. Síðan fóm þau aftur út til Kína. Eftir að Jóhann
hafði ferðazt nokkuð um Mið- og Vestur-Kína, settist hann að í Hong
Kong, þar sem hann fékkst fyrst við bókmenntastörf, en varð seinna
prófessor við lútherskan prestaskóla þar í borg. Vorið 1951 fór
fjölskylda Jóhanns heim að læknisráði og eftir áramótin 1953 fór Jóhann
einnig til íslands. Þar með var lokið starfi þeirra á kristniboðsakrinum.
Eftir heimkomuna starfaði Jóhann fyrst á vegum Sambands íslenzkra
kristniboðsfélaga, en var ráðinn þjóðgarðsvörður á Þingvöllum 1953, þar
sem hann naut sín vel.
Sumarið 1959 var hann síðan ráðinn prófessor í trúfræði við
guðfræðideild Háskóla íslands og gegndi því starfi til æviloka, en hann
andaðist haustið 1976.
Hér verður þessi kafli ævi hans ekki rakinn frekar, enda gjöra aðrir
honum skil í þessu riti. En gaman þótti mér, er ég heimsótti norska
68