Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Qupperneq 100

Jóhann Hannesson
Japönum þóknaðist að gera hann að herbúðum, þá urðu kennarar og
nemendur að flýja, og um árabil var skólinn ekki starfræktur. En fyrir
rausnarlega hjálp Lútherska heimssambandsins og kirknanna í Ameríku
varð kleift að endurvekja hann á ný haustið 1944. Víðs vegar að úr
lendum Kína komu nemendur, þeirra á meðal stúlkur. Svo ólíkar voru
mállýzkur nemenda að þeir áttu fullt í fangi með að skilja hver annan.
Kennslubækur varð að framleiða með því að fjölrita þær sem til voru og
varð það ærið verk. Mjög varð að treysta á munnlega kennslu.
Fátækt flestaUra, einnig kennaranna, var átakanleg. Húsin voru köld og
fmmstæð — en að sama skapi heit að sumrinu. Meðan kaldast var, reyndu
menn að klæða af sér kuldann með því að ganga í kínverskum kjól utan
yfír gömlum og bættum flíkum.
Laun okkar hjóna vom fimmtán þúsund dollarar kínverskir á mánuði
— og það var nákvæmlega það sama sem ein ensk skyrta í búðarglugga
kostaði í desembermánuði 1944! Matvæli vom hlutfallslega ódýrari en
fatnaður, enda er svæðið kring um Chungking meðal þeirra frjósömustu á
jörðu. En margir urðu að taka lán til að lifa og hvarvetna blasti við bitur
fátækt alls þorra manna. Hagur okkar batnaði næsta ár þegar íslenzka
kristniboðið gat sent peninga. Þó lögðum við ekki í fatakaup, en létum
aðra njóta góðs af til matar svo langt sem náði.
Mitt í þessum erfiðu kringumstæðum var mitt unga fólk ótrúlega
þrautseigt, glaðvært og fullt af námsáhuga. Ég man enn hve það söng
hressilega. Þegar sigurvonir tóku að glæðast árið eftir, þá birti yfir
mörgum fátækum flóttastúdent, og vitundin um brýna þörf fyrir
starfskrafta þeirra örvaði þá til að læra allt sem þeir höfðu von um að
gagni mætti verða.
Vestrænir menn nutu á þeim tíma mikillar samúðar meðal Kínverja, og
voru kallaðir „ming-you”, en það þýðir lýðvinir eða þjóðarvinir.
Þegar kjamorkusprengjan var fallin og japanska innrásarliðið hafði
lagt niður vopn, varð almennur fögnuður um allt Kínaveldi, en mestur þó
meðal æskulýðsins. Veizla var haldin í þrjá daga, allar götur fullar af
fólki, menn tjölduðu því bezta, sem til var — en enginn setti það fyrir
sig, þótt hann væri tötmm búinn. Eginn vissi þá hvílíkum skugga
sprengjan varpaði á framtíðarbraut mannkynsins. Friður var kominn á,
og menn gleymdu öllu öðru.
Enn eitt ár héldum við skólastarfinu áfram. Þá var gert við gömlu
skólana víðs vegar, og á miðju árinu 1946 fluttust þeir á fomar slóðir.
Við vestrænir menn, sem starfað höfðum stríðsárin flest eða öll með hinni
þrautpíndu kínversku þjóð, héldum heim, heldur illa í skinn komin, eftir
langa vinnu, áhyggjur og sjúkdóma — ekki aðeins Asíuflensuna, heldur
einnig margar plágur aðrar. — Við tók ferskt starfslið og nýir tímar
hófust.
Þeir sem á þessum árum stunduðu nám í guðfræðinni, gerðu það
margir af áhuga og eldmóði, sannfærðir um mikla möguleika kirkju og
kristniboðs í framtíðnni. En einnig utan þess hóps höfðu hinir ólíkiegustu
menn áhuga á Guðsríkis-boðskapnum. Mér er í minni ungur stúdent á
98
J