Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1995, Qupperneq 145

MÚLAÞING
143
þessum gripum og hirða. Mestallur heyskapurinn fór fram úti á Bökk-
um. Þá voru ekki vélamar til þess að létta undir með heyskapnum, allt
unnið í höndum. Og á veturna að flytja allt heyið utan frá Bökkum og
heim í Þórsmörk. Já, vinnudagurinn var oft langur, því sjálfur hafði
maður þá einnig nokkra gripi.
- Varstu þá búinn að byggja Hraun?
- Já, ég byggði mitt hús 1924. Þá fannst flestum sem Hraun væri upp
undir fjalli, en nú er það að verða í miðri húsaþyrpingunni. Það var
býsna erfitt að byggja þá, engu síður en nú. Þegar ég byrjaði að byggja,
kostaði sementstunnan 70 krónur, en féll svo niður í 26 kr. Árslaun mín
hjá Sameinaða voru þá 3500 krónur. Auk þess vann ég nokkuð í skipa-
vinnu, aðallega kola- og saltuppskipun.
- Voru árslaun þín hjá Sameinaða miðuð við ótakmarkaðan vinnu-
tíma?
- Nei, þá var búið að stofna verklýðsfélagið og vinnudagurinn var á-
kveðinn 10 klst. og greitt fyrir eftirvinnu. Ólafur Gíslason hjá Samein-
aða var fyrsti atvinnurekandinn, sem samþykkti það, hinum til hinnar
mestu óþurftar. Eg man að Konráð Hjálmarsson sagði eitt sinn við mig:
„Já, hann Ólafur tók upp á þessum andskota.“
Það kom strax í ljós að allir sem tóku laun sín hjá öðrum, höfðu mik-
inn stuðning af verklýðsfélaginu.
- Var ekki uppskipun á kolum og salti í þá daga vond vinna og erfið?
- Jú, það var vond vinna, sérstaklega þegar þurfti að bera mikið á bak-
inu. Menn voru oft með fleiðraðan hrygg eftir kolin og steiktan eftir salt-
ið.
- Eg man þá tíð, að Páll Þormar var hér með refarækt. Þú varst refa-
hirðirinn?
- Jú, jú, hann var hér með allmikla refarækt, sem ég sá um. Einnig
svolítið með svínarækt. Svín þóttu mér leiðinlegar skepnur.
- En refurinn, er hann eins kænn og af er látið?
- Já, refurinn er skynsöm skepna, en grimm. í þeirri hjörð, sem ég
gætti var mórauði refurinn í meirihluta, svo og nokkuð af bláref og
einnig 3 hvítir refir. Mórauðu refimir vom mjög grimmir við þá hvítu,
svo ég varð að setja þá hvítu í sér girðingu, sem var við hliðina á aðal-
girðingunni, bara girt með hæsnaneti á milli. Þessir hvítu refir féllu þó
fyrir ofsóknum og grimmd þeirra dökku, sem bmtust inn í girðingu
þeirra, drápu þá og átu.
- Þetta er rétt eins og hjá mannskepnunni, nema þar eru það hinir
hvítu, sem ofsækja þá dökku þótt þeir éti þá ekki.